Darmkanker in een vroeg stadium is vaak te verwijderen met een kijkonderzoek, een endoscopische behandeling. Die heeft veel minder risico’s dan een operatie. Voor de zekerheid wordt nu toch vaak voor een operatie gekozen. Onderzoek laat zien dat die in meer dan de helft van de gevallen niet nodig is.
Darmkanker is na longkanker de kankersoort waar de meeste Nederlanders aan overlijden, zo’n 5.000 mensen per jaar.
Bevolkingsonderzoek
Alle Nederlanders tussen de 55 en 75 jaar worden elke twee jaar opgeroepen om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek naar dikke darmkanker. Hierdoor wordt
in 40% van de gevallen in een vroeg stadium gevonden en is de tumor nog niet doorgegroeid in de diepe lagen van de darmwand. Het is nu technisch ook mogelijk om de darmkanker in een vroeg stadium tijdens een kijkonderzoek te verwijderen. Dat is gunstig omdat kijkonderzoek, een ‘endoscopische behandeling’ genaamd, veel minder risico’s kent dan een operatie. De artsen kunnen deze endoscopische behandeling alleen doen als de kans op uitzaaiingen naar de lymfeklieren heel laag is. Promovenda Yara Backes verwacht dat het aantal onnodige darmoperaties gehalveerd kan worden.
Onnodige darmoperaties
Bij een ‘endoscopische behandeling’ kunnen de lymfeklieren niet weggehaald worden. Daarom kan het alleen als de kans op uitzaaiingen naar de lymfeklieren heel laag is. Tot voor kort werden deze patiënten geopereerd. Nu wordt bij twijfel nog vaak gekozen voor een operatie waarna achteraf vaak blijkt dat een endoscopische behandeling toch voldoende was geweest. Daarom heeft op initiatief van het UMC Utrecht, een groep van ruim 50 ziekenhuizen in Nederland en Belgie, de handen ineengeslagen en de
gevormd met als doel het aantal onnodige darmoperaties te verminderen. Een mooi samenwerkingsverband van maag-darm-leverartsen, pathologen en chirurgen.
Halvering darmoperaties
Arts-onderzoeker Yara Backes baseerde haar proefschrift op de studies van deze werkgroep met als doel de diagnostiek en behandeling van patiënten met darmkanker in een vroeg stadium, te verbeteren. Backes promoveerde donderdag 20 september 2018 en laat in haar proefschrift zien dat het percentage onnodige chirurgie voor deze patiënten te verminderen is. Bij het kijkonderzoek in de darm - een coloscopie – is het mogelijk de poliep met speciale lichtfilters te beoordelen om hiermee het risico op kanker in te schatten. Ook toont Backes aan dat het veilig is om van de operatie af te zien als er door de patholoog geen slechte kenmerken in de tumor worden gezien. Hierdoor kan het aantal patiënten dat geopereerd wordt mogelijk met de helft worden teruggebracht (van 65% naar 32%). Hiermee is dit proefschrift een belangrijke stap in de afname van onnodige chirurgie voor patiënten met darmkanker in een vroeg stadium. De resultaten zijn gepubliceerd in internationale vaktijdschriften.
Lees meer over onderzoek onder patiënten met darmkanker in een vroeg stadium
