Troost bieden is geneeskunst
“Verschillende partijen in ons complexe gezondheidszorgsysteem zouden hetzelfde doel moeten hebben, maar lijken ogenschijnlijk verschillende belangen te hebben. Zitten onze patiënten wel op de eerste rang?”. Die vraag stelt hoogleraar klinische gastro-intestinale oncologie Frank Vleggaar in zijn oratie. Zijn doel is om patiëntenzorg in zijn geheel én voor de individuele patiënt te verbeteren.
Voordat Frank zijn oratie schreef, stelde hij zichzelf de volgende vraag: “Wat wil je als maag-, darm- en leverarts bereiken met het werk dat je samen met collega’s van het UMC Utrecht en daarbuiten doet?”. Zijn antwoord is eenvoudig: patiëntenzorg verbeteren.
1-2-3-buikportaal
Frank pleit voor betere samenwerking tussen eerste- tweede- en derdelijns zorg. “Iedereen die betrokken is bij patiëntenzorg, van secretaresse tot verpleegkundige, van ICT-medewerker tot arts, doet enorm zijn best. Maar we voelen aan dat we met alleen ons best doen niet verder gaan komen.” Hij vindt dat UMC’s bijvoorbeeld niet de concurrentie moeten aangaan met tweedelijns ziekenhuizen, maar moeten samenwerken: “Samen kijken we waar onze sterke en zwakke punten liggen.” Hij gaat met trots in op het 1-2-3-buikportaal, waarin eerste-, tweede- en derdelijns zorginstellingen samenwerken om patiënten zo goed mogelijk van dienst te zijn. Het model is ontwikkeld door het UMC Utrecht in samenwerking met het Diakonessenhuis Utrecht en de huisartsen in de Utrechtse regio. De kern van het concept is dat een maag-, darm- en leverarts van zowel het Diakonessenhuis en het UMC Utrecht de triage gaan doen van patiënten die door de huisarts zijn verwezen. Het model maakt het mogelijk om patiënten snel en goed op de juiste plaats te behandelen. Hij benadrukt dat het belang van de patiënt daarbij voorop staat: “Patiënten hebben zo profijt van de expertises van verschillende locaties.”
Persoonlijke gezondheidsomgeving
Volgens Frank wordt de samenwerking binnen de patiëntenzorg alleen maar beter met behulp van de juiste ICT-systemen. Hij benadrukt dat patiënten daarbij zelf de regie in handen moeten hebben: “Tot nu toe lijken de medische gegevens van patiënten het eigendom van artsen. Maar het zijn gegevens van de patiënt zelf: het gaat over hun lichaam en psyche. De patiënt zou dus niet om toestemming moeten vragen om eigen medische gegevens in te mogen zien, maar de arts zou toestemming moeten krijgen van de patiënt zijn gegevens te gebruiken.”
Innovatieve behandelingen
Naast innovatie in de organisatie pleit Frank ook voor innovatie in de diagnostiek en therapie van maag-, darm- en leverpatiënten. Hij haalt een voorbeeld aan van een terminaal zieke patiënt. Hij kan vrijwel niet meer eten, is misselijk en moet vaak braken. Verbetering van de kwaliteit van de laatste paar maanden van leven is het doel. Om zijn klachten te bestrijden zijn er twee opties: ófwel een ingrijpende operatie waarbij klachten pas na meerdere weken verdwijnen, ofwel een behandeling die snel resultaat levert maar ook slechts kort werkzaam is. Daarom is Frank nu met zijn team aan het onderzoeken of ze de beste eigenschappen van beide behandelingen kunnen combineren. De voorlopige resultaten zijn veelbelovend, maar het is lastig om voldoende financiering bij elkaar te krijgen om de noodzakelijke wetenschappelijke evaluatie mogelijk te maken. Frank is ervan overtuigd dat dit soort onderzoek de kwaliteit van de zorg zou verbeteren.
Luisterend oor
Ondanks alle medische techniek, organisatie, efficiëntie, innovatie en wetenschap is er volgens Frank echter maar één ding het allerbelangrijkst: echte aandacht voor de patiënt: “Troost kunnen bieden wanneer een mens op een heel kwetsbaar moment is, is geneeskunst.” Hij vindt het belangrijk dat artsen de tijd blijven nemen voor hun patiënten: “Echt luisteren naar het verhaal van de patiënt is mijn inziens het belangrijkste dat wij als artsen moeten kunnen.”
Verder lezen?
Lees meer over darmkanker op umcutrecht.nl
