Chemotherapie is een behandeling bij longkanker. Meestal wordt dit via een infuus gegeven. Soms wordt chemotherapie in combinatie met andere behandelingen gegeven, zoals bestralingen (radiotherapie) of immuuntherapie. Het doel is dat kankercellen dood gaan van chemotherapie. Er gaan ook goede cellen dood van chemotherapie, daardoor kunnen er bijwerkingen ontstaan.
Vormen van chemotherapie
Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een animatie over dit onderwerp te bekijken.
Veel gestelde vragen
Waar word ik verwacht voor de behandeling?
De behandeling wordt gegeven op de dagbehandeling van afdeling Longziekten (B3oost). De verpleegafdeling bevindt zich in de B-toren op de derde etage.
Vind gemakkelijk uw weg in het ziekenhuis met de virtuele plattegrond op uw mobiel, tablet of PC/laptop.
Hoe lang duurt de behandeling?
Dit verschilt per behandeling, De exacte duur is moeilijk te voorspellen, omdat dit van verschillende factoren afhankelijk is. U krijgt een globale planning.
Hoe wordt de behandeling toegediend?
De behandeling wordt via een infuus gegeven.
Als u moeilijk te prikken bent, kunnen we het infuus laten plaatsen door een anesthesiemedewerker bij het VAS team.
Als u langdurig behandeld wordt, zullen we alternatieve infusen bespreken. Bijvoorbeeld een PICC lijn (perifeer ingebracht centraal veneuze catheter) of een VIT (volledig implanteerbaar toedieningssysteem).
Mag ik eten en drinken voor de bloedafname of de behandeling?
Ja, u kunt gewoon eten en drinken.
Kom ik op een kamer met meerdere mensen?
Op de dagbehandeling zit u met maximaal vier mensen tegelijkertijd.
Lig ik in bed tijdens de behandeling?
Voor de behandeling zit u in een comfortabele stoel. Trek makkelijk zittende kleding aan, waarvan u de mouwen goed kunt opstropen.
Mag ik zelf autorijden na de behandeling?
De dag van de behandeling is een vermoeiende dag. Het kan verstandig zijn om dan niet zelf te rijden.
De maatschappelijk werker kan u helpen met het aanvragen van taxivergoeding.
Mag ik de griep en/of COVID vaccinatie krijgen?
Ja, dat mag. We adviseren de vaccinatie(s) niet binnen 72 uur voor of na een behandeling te plannen.
Voorbereiding uitklapper, klik om te openen
Algemeen
Bloed prikken vooraf aan de behandeling
Vooraf aan iedere behandeling moet er bloed geprikt worden. Dit kunt u doen bij receptie 25. Het formulier dat u nodig heeft om bloed te laten prikken, krijgt u meegestuurd bij uw afspraken. Wij vragen u ervoor te zorgen dat het bloed uiterlijk 1 uur voor de afspraak op de polikliniek is afgenomen.
Uw arts of verpleegkundig specialist bekijkt of de bloedwaarden voldoende hersteld zijn. Dan kan de behandeling doorgaan. Als uw bloedwaarden niet voldoende hersteld zijn, kan het zijn dat uw behandeling wordt uitgesteld. Soms zijn extra medicijnen of een bloedtransfusie nodig om de bloedwaarden te verbeteren.
Toediening van chemotherapie
Chemotherapie wordt op één of meerdere dagen gegeven. U slaapt thuis. Er zijn verschillende soorten chemotherapie. Iedere soort chemotherapie heeft een eigen schema. Het schema en de duur daarvan worden met u besproken door uw arts of verpleegkundig specialist.
Contact met uw huisarts
Wij vinden het belangrijk dat u zich vertrouwd voelt bij uw huisarts. Wij nemen contact op met uw huisarts om door te geven dat u met een behandeling gaat beginnen. Ook ontvangt uw huisarts een brief als er bijzonderheden zijn tijdens uw behandeling.
Tijdens de behandeling
Chemotherapie kan bijwerkingen hebben. Deze zijn verschillend. Het is moeilijk te voorspellen hoeveel last u hiervan zal krijgen. We vragen u altijd contact op te nemen met het ziekenhuis bij klachten. We bepalen dan samen met u wat we moeten doen om u te helpen.
Wat kan ik zelf doen?
In deze onzekere tijd is het fijn als u zelf iets kunt doen. Wij vragen u of u zo goed mogelijk voor uzelf wilt zorgen. Daarmee bedoelen we:
- Stop met roken
- Verminder alcoholgebruik
- Beweeg iedere dag minimaal 30 minuten
- Eet zo gezond mogelijk en blijf op gewicht
- Zorg voor een vast slaappatroon
- Zoek ontspanning!
Wij geven u graag meer adviezen hierover, of kijk onderaan deze pagina bij ‘meer weten’ voor goede websites over deze onderwerpen.
Na de behandeling uitklapper, klik om te openen
Meest voorkomende bijwerkingen
Minder energie
Minder energie komt veel voor tijdens de behandeling van kanker. Dit kan komen door de behandeling, maar ook door de ziekte zelf. Alle emoties kosten ook veel energie. U kunt hierdoor misschien niet meer alles doen wat u wilt. Dit kan u irriteren of somber maken.
Wat kunt u zelf doen?
- Beweeg iedere dag tenminste een half uur. Naar buiten gaan, de natuur in, heeft een positieve invloed op uw humeur. Ook heeft onderzoek aangetoond dat beweging de slechte gevolgen van chemotherapie kan verminderen.
- Eet gezond en eet voldoende eiwitten. Kijk eens op de websites onderaan deze pagina over dit onderwerp. Een diëtist kan u aanvullend advies geven. Deze kunnen wij voor u betrekken bij uw behandeling.
- Stel grenzen. Bepaal zelf waaraan u uw energie wilt besteden.
- Wissel momenten van inspanning en ontspanning met elkaar af. Plan niet teveel activiteiten op één dag.
- Zorg voor een vast slaapritme. Ga op dezelfde tijd slapen, maar sta ook op dezelfde tijd op. Rust overdag korte momenten. Op de website Ik wil beter slapen vindt u meer slaapadviezen.
- De website kanker.nl heeft een gratis app ontwikkeld voor mensen met minder energie bij kanker: Untire now. Op de website staat hoe u deze kunt installeren, laat het ons weten als dit niet lukt.
Misselijkheid en braken
Misselijkheid en braken zijn vervelende bijwerkingen van chemotherapie, maar vaak ook goed te verhelpen. U krijgt medicijnen mee om de misselijkheid tegen te gaan. De verpleegkundigen leggen u uit wanneer u welke medicijnen moet gebruiken.
Haarverlies
Een bekende bijwerking van bepaalde soorten chemotherapie is haarverlies. Het haarverlies komt meestal na de tweede of derde kuur en kan dan vrij abrupt verlopen. Na het stoppen van de chemotherapie komt de haargroei weer terug.
Van behandelingen met etoposide, paclitaxel, docetaxel en topotecan weten we zeker dat u uw haar zal verliezen. Andere soorten chemotherapie kunnen het haar dunner maken, maar leiden niet tot volledig verlies van het haar.
Wij kunnen u helpen bij het vinden van een haarwerkspecialist. U krijgt hiervoor een verwijsbrief van ons mee. Wij werken al jaren fijn samen met Haar op maat Pelatti in Utrecht.
Effect op de gezonde bloedcellen
Chemotherapie valt ook gezonde bloedcellen aan. Hierdoor kan er bloedarmoede ontstaan. Vermoeidheid, kortademigheid en duizeligheid bij opstaan zijn klachten die kunnen passen bij bloedarmoede. Bel met het ziekenhuis als u deze klachten heeft.
Er kan ook een tekort aan witte bloedcellen ontstaan. Deze zijn belangrijk voor uw afweer. Omdat uw afweer slechter is tijdens de behandeling met chemotherapie, moet u altijd met het ziekenhuis bellen als u koorts heeft (temperatuur >38,5’C) of als u zich algeheel ziek voelt.
Als u een tekort heeft aan bloedplaatjes, merkt u dat u spontaan blauwe plekken krijgt. Of een bloedneus. Ook dan moet u bellen met het ziekenhuis.
Problemen met de ontlasting (verstopping)
Door de chemotherapie, medicijnen tegen de misselijkheid en soms ook pijnstillers, worden uw darmen minder actief. Daardoor kan de ontlasting hard worden, of misschien helemaal niet meer komen. U krijgt medicijnen mee om uw ontlasting soepel en op gang te houden. Gebruik deze als u één dag geen ontlasting heeft gehad.
De kans op problemen met de ontlasting kunt u verminderen door tenminste 2 liter water per dag te drinken, volkoren producten, groente en fruit te eten en dagelijks zoveel mogelijk te bewegen.
Als u buikpijn krijgt of misselijk wordt en de medicijnen niet helpen, belt u met het ziekenhuis.
Andere bijwerkingen
Er zijn nog bijwerkingen die minder vaak optreden. Zoals pijn in de mond. Dit kan komen door een schimmelinfectie. U belt met het ziekenhuis om uw klachten te bespreken.
Chemotherapie kan zenuwschade geven. Dit merkt u aan een doof gevoel in de vingertoppen, een raar gevoel onder de voeten en/of erectiestoornissen. Deze effecten zijn meestal blijvend. Bespreek deze klachten in het ziekenhuis.
Een chemokuur kan ook voor (tijdelijke) onvruchtbaarheid zorgen, omdat het vrijkomen van rijpe eicellen bij vrouwen wordt gestopt en er bij mannen geen nieuwe zaadcellen meer worden gevormd. Als u een kinderwens heeft, zal het invriezen van ei- of zaadcellen met u besproken worden.
Tijdens de behandeling met chemotherapie kunt u overigens gewoon intiem zijn met elkaar. Wel kunnen zich ongemakken voordoen, door bijvoorbeeld erectiestoornissen of vaginale droogte. Ook hierin kunnen we adviezen geven.
Leven met uitklapper, klik om te openen
Kanker doet veel met iemand. Zowel lichamelijk, psychisch als op sociaal gebied. Dit heeft gevolgen voor het dagelijks leven van u en uw naasten. Daarom is er hulp en ondersteuning mogelijk voor u en uw naasten. Dit kan zowel tijdens als na de behandeling. U krijgt aan het begin van het behandeltraject een afspraak met één van onze medisch maatschappelijk werksters.
Het medisch maatschappelijk werk gaat graag met u in gesprek, ondersteunt u bij praktische zaken of verwijst u door naar passende zorg en/of ondersteuning.
Het medisch maatschappelijk werk kan o.a. ondersteuning bieden bij het psychisch welzijn, (rouw)verwerking, huishoudelijke ondersteuning en hulpmiddelen, juridische zaken, vervoersmachtiging, (palliatieve) vraagstukken, sociale contacten, zingeving, dagbesteding, arbeidsvraagstukken, huisvesting en financiën.
Onze maatschappelijk werkers zijn:
- Birgit Hoogenberk (b.hoogenberk@umcutrecht.nl)
- Annet Bongen (a.bongen@umcutrecht.nl)
Meer weten?
- Longkanker Nederland – patiëntenorganisatie
- Bijwerkingenbijkanker.nl
- Psychische klachten bij kanker
- Voeding en beweging tijdens een behandeling voor kanker
- Video: Goed gevoed uw behandeling tegemoet
- Video: Hoe kunt u energie- en eiwitverrijkt eten?
Zorgkosten uitklapper, klik om te openen
Meer over zorgkostenContact uitklapper, klik om te openen