Leven met hartfalen

Een gezonde leefstijl is erg belangrijk bij hartfalen. Op deze pagina krijgt u enkele handvatten voor een gezonde levensstijl.

Vochtbeperking bij hartfalen uitklapper, klik om te openen

Bij hartfalen kan het hart niet veel vocht verwerken. Dat komt door de slechte pompkracht van het hart. Bij de behandeling van hartfalen proberen we het overtollige vocht uit uw lichaam te laten verdwijnen. En daardoor het hart minder te belasten.

Het is daarom heel belangrijk dat u niet te veel vocht binnen krijgt: maximaal 2000 ml per dag. Het vocht van vla, yoghurt en soep telt hierbij ook mee. Het gebruik van één portie fruit per dag telt niet mee als vocht. Iedere volgende portie fruit telt mee als 100 ml. Meet thuis uw eigen glas, kopje en schaaltje eens na. Zo weet u hoeveel vocht er in gaat.

Dorst

De verminderde pompfunctie van het hart prikkelt het dorstcentrum dat zich in de hersenen bevindt. Dit zorgt voor een dorstgevoel. Door het gebruik van plasmedicijnen wordt het dorstgevoel versterkt.
Veel mensen vinden het dan ook moeilijk om zich te houden aan een vochtbeperking.

Enkele tips:

• Vul eens een glas met ijsblokjes. Op deze manier kunt u lang doen met een beperkte hoeveelheid water. Een ijsblokje wordt gerekend als 15 ml.
• Vries druiven in. Dit is fris, werkt dorstlessend en bevat weinig vocht.
• Voeg wat citroensap toe aan een glas water.
• Sabbelen op een zuurtje kan ook het dorstgevoel tegengaan.

Als u zich houdt aan de vochtbeperking, hoopt zich minder vocht in uw lichaam op. Uw hart wordt daardoor minder belast. De pompfunctie van uw hart kan zich dan enigszins herstellen. Door de betere pompfunctie wordt het dorstcentrum minder geprikkeld. U zult merken dat u uiteindelijk minder dorst hebt.

Als het buiten warmer is dan 25˚C, mag u twee glazen extra drinken. Bij een temperatuur van meer dan 30˚C mag u in totaal vier glazen extra drinken.

Zoutbeperking bij hartfalen uitklapper, klik om te openen

Zout houdt vocht vast in uw lichaam. Het hart en de nieren moeten meer vocht verwerken. Bij hartfalen leidt een teveel aan zout sneller tot problemen. Daarom krijgt u een zoutbeperking voorgeschreven.
De diëtiste of verpleegkundige van de verpleegafdeling kan u adviezen geven over de zoutbeperking.

Enkele tips hoe u uw zoutgebruik kunt beperken:

• Voeg geen zout toe bij het bereiden van uw eten.
• Gebruik bij het koken geen bouillon, soeparoma, ketjap, mosterd, juspoeder of gemengde kruiden met zout.
• Gebruik niet meer dan twee plakken kaas of vleeswaren per dag.
• Gebruik geen bewerkte producten die veel zout bevatten, zoals kant- en klare diepvriesproducten, pizza’s en magnetronmaaltijden, groenten uit blik/glas, soep uit blik/glas/pak en rode pastasauzen.
• Gebruik geen kant- en klare vleesgerechten.
• Eet geen zoutjes of gezouten noten.
• Eet geen schaal- en schelpdieren.

Wat mag u wel?

• Maak gebruik van knoflook, ui, tomaat en paddenstoelen om uw gerecht op smaak te brengen.
• Maak gebruik van verse, gedroogde of diepgevroren kruiden om uw gerecht op smaak te brengen.
• Gebruik gedroogde vruchten.
• Gebruik verse vis of eieren. Vermijd hierbij het gebruik van zoute vissoorten, zoals haring, gestoomde makreel of ansjovis.
• Gebruik eens tahoe.
• Gebruik eventueel dieetzout (met het opschrift ‘geschikt voor een natriumarm dieet’).

Overgewicht uitklapper, klik om te openen

Het is belangrijk dat u zich dagelijks op ongeveer hetzelfde tijdstip van de dag weegt. Als u vocht vasthoudt, merkt u dat direct aan uw gewicht. Komt u in enkele dagen tijd meer dan twee kilo aan, terwijl u normaal eet, dan houdt u waarschijnlijk vocht vast. Neem dan contact op met uw huisarts.

Zorg ook voor een gezond gewicht. Op de website van het voedingscentrum kunt u zien of u een gezond gewicht hebt. Overgewicht is een extra belasting voor uw hart. Ook ondergewicht moet u voorkomen. Vraag bij over- of ondergewicht hulp aan een diëtist.

Medicijnen uitklapper, klik om te openen

U slikt verschillende medicijnen. Enkele adviezen:

• Neem medicijnen volgens voorschrift in.
• Stop nooit zomaar met medicijnen. Overleg altijd met uw arts.
• Vraag bij uw apotheek om een medicijnverdeeldoos, als u meerdere tabletten per dag slikt.
• Vraag uw arts of apotheker advies als u denkt dat u de medicijnen niet goed verdraagt.
• Vraag uw apotheek om een actueel medicijnoverzicht.

Alcohol uitklapper, klik om te openen

Drink alcohol met mate. Dit betekent voor vrouwen maximaal één glas alcohol per dag. Voor mannen geldt maximaal twee glazen alcohol per dag. Meer alcohol is schadelijk voor de pompfunctie van het hart.

Roken uitklapper, klik om te openen

U krijgt het advies om te stoppen met roken. Dit is niet gemakkelijk. Wanneer u hulp nodig hebt bij het stoppen met roken, kunt u contact opnemen met uw huisarts. Op de website ikstopnu vindt u ook veel informatie over het stoppen met roken.

Rust en bewegen uitklapper, klik om te openen

Bewegen is goed, maar extreme inspanning kunt u beter vermijden. Dit veroorzaakt een (te) grote belasting voor uw hart en kan leiden tot acute benauwdheid (astma cardiale). Wat extreme inspanning is, is voor iedereen verschillend. De algemene richtlijn is dat u tijdens de inspanning nog moet kunnen blijven praten. Ook mag het niet teveel tijd kosten om te herstellen van de inspanning.

Sport

Of u nog een sport kunt beoefenen, hangt af van de ernst van uw hartfalen. Zwemmen, bewegen in het water, volleybal, tennis of oefeningen met een bal zijn goede vormen van sport. Ze vergen een gelijkmatige inspanning. Krachtsporten (zoals bijvoorbeeld squashen) zijn over het algemeen een te zware belasting voor mensen met hartfalen.

U kunt ook onder begeleiding sporten. Dit kan onder andere via verenigingen die aangesloten zijn bij de Harteraad. Deze verenigingen vindt u op de website van de Harteraad. Hier kunnen hartpatiënten onder deskundige begeleiding verschillende vormen van sport beoefenen. Daarnaast zijn er fysiotherapeuten die gespecialiseerd zijn in het begeleiden van hartpatiënten. Overleg met uw behandelend arts voor u start met dergelijke activiteiten.

Als u hartfalen hebt, is het belangrijk dat u regelmatig rust neemt. Maar ook dat u blijft bewegen.

Rust

Voor mensen met hartfalen is een goede balans tussen rust en activiteit belangrijk. Vroeger schreven artsen vaak langdurige bedrust voor. Nu gebeurt dat eigenlijk alleen nog in de acute fase van hartfalen. Voor sommige mensen kan dit betekenen dat ze na het middag- en avondeten een uurtje gaan rusten. Ook een dutje op de bank of lekker rustig in de stoel zitten lezen kan een manier zijn om tot rust te komen.

Bewegen

Langdurige rust of inactiviteit is niet verstandig omdat dit allerlei negatieve effecten heeft. Denk daarbij aan moeite met de stoelgang, grotere kans op trombose en een verslechtering van uw conditie en spierkracht. Bovendien voelt u zich fitter als u regelmatig aan lichaamsbeweging doet.

Inspanning

Wat u kunt doen, hangt af van uw algehele conditie en van de ernst van uw hartfalen. Bouw uw activiteiten langzaam op. Het algemene advies is elke dag minstens een half uur aan lichaamsbeweging te doen, bijvoorbeeld in de vorm van fietsen of wandelen. Is dit teveel voor u? Verdeel de activiteiten dan over de dag. Bijvoorbeeld driemaal per dag tien minuten wandelen of fietsen (op de hometrainer). Daarnaast is het belangrijk dat u activiteiten kiest die u leuk vindt om te doen. Op die manier is het makkelijker vol te houden en in te passen in uw dagelijks leven.