Oratie Floortje Scheepers – Blended psychiatrie
Er zijn nog steeds heel veel patiënten met ernstige psychische ziekten die onvoldoende baat hebben bij de huidige psychiatrische zorg. Ze krijgen te maken met lange wachtlijsten en steeds veranderende diagnoses. ‘We geven patiënten dezelfde medicijnen als dertig jaar geleden en kunnen ze vaak niet voldoende helpen hun weg (terug) te vinden naar een inclusieve samenleving.’ stelt Floortje Scheepers. ‘Ik pleit voor innovatievere zorg en onderzoek gericht op de complexiteit van de echte praktijk.’
Blended Psychiatrie
Met blended psychiatrie doe je meer recht aan complexiteit. ‘Blended psychiatrie staat voor een drie eenheid: de individuele, subjectieve ervaring van de patiënt, professionele kennis van de hulpverleners en kennis voortkomend uit harde data. Alle drie heb je evenveel nodig om die ene patiënt met psychische problemen goede zorg te verlenen. Dat lijkt simpel maar is het niet. Blended psychiatrie is ploeteren met elkaar, kleine stapjes zetten. Het vraagt om een cultuur van leren in plaats van weten, van collectieve intelligentie en bescheidenheid in plaats van individuele excellentie. Alleen samen kunnen we dit waarmaken.’
Verhalenbank
In 2017 hebben is vanuit het UMC Utrecht de Verhalenbank Psychiatrie opgezet. Verhalen van (ex)patiënten, hulpverleners en naasten worden verzameld, geanalyseerd en gedeeld. De grote gedachte achter de verhalenbank is om op basis van verhalen en het narratieve onderzoek, de zorg en het herstel rondom psychiatrische ziekten te verbeteren. ‘Maar ook het delen van de verhalen is een belangrijke pijler’, vult Floortje Scheepers aan. ‘We weten dat verhalen troost, hoop en kracht kunnen bieden. Wij als zorgverleners maken nog veel te weinig gebruik van verhalen als leerzame bron.’
Psynet
In de huidige psychiatrische ketenzorg wordt de patiënt van de ene naar de andere zorgverlener doorverwezen. Niemand lijkt zich verantwoordelijk te voelen voor het geheel. De meeste suïcides en calamiteiten in de psychiatrie vinden plaats tijdens de overgang van de ene naar de andere hulpverleningsinstantie. Netwerkzorg is een alternatief voor deze ketenzorg. Hulpverlening uit verschillende levensdomeinen worden hierbij aan elkaar gekoppeld. Een mooi voorbeeld is PsyNet: een innovatieve digitale tool die de communicatie- en informatie-uitwisseling op een veilige manier in het persoonlijke netwerk van de patiënt mogelijk maakt. Scheepers: ‘De patiënt heeft hierin een centrale rol en kan zijn eigen persoonlijke netwerk opbouwen met formele maar ook met informele hulpverleners zoals broers, zussen, vaders, moeders of een buurvrouw. Door beter te luisteren naar wie en wat de patiënt nodig heeft en dit vervolgens met elkaar te verbinden, maken we zichtbaar dat niemand er alleen voor staat en dat we het met elkaar moeten doen.’
Big data
Door met patiënten, professionals en onderzoekers dynamische zorgdata te koppelen, te analyseren en te interpreteren, komt de complexiteit van psychische kwetsbaarheid beter in beeld. Zo ontstaat er een continu lerend proces. Dat er tussen 12 uur en 13 uur meer agressie voorkomt op de kinderkliniek is zichtbaar doordat alle agressie-incidenten al jarenlang worden geregistreerd. Dat tussen 12 uur en 13 uur de lunchtijden zijn van de kinderkliniek weet de computer niet, maar de verpleging wel. Al die kinderen bij elkaar aan tafel is blijkbaar vragen om problemen. Oplossingen zoals bijvoorbeeld de tafels uit elkaar halen en in twee groepen gaan lunchen komen dan vanzelf.
Voorafgaand aan de oratie van Floortje Scheepers is het symposium Rondom Zien georganiseerd. Ervaringsdeskundigen vertellen het verhaal over psychiatrische kwetsbaarheid, hervinden van perspectief en herstel vanuit verschillende invalshoeken.