Dieetadviezen voor een kaliumbeperkt dieet
U hebt het advies gekregen om minder kalium te eten, omdat het kaliumgehalte in uw bloed te hoog is. Hier vindt u informatie over kalium en het kaliumbeperkt dieet.
Wat is kalium? uitklapper, klik om te openen
Kalium is een mineraal dat nodig is bij belangrijke lichaamsfuncties. Uw lichaam heeft kalium nodig. Het zorgt onder meer voor het doorgeven van zenuwprikkels en voor het werken van de spieren. Samen met natrium (uit keukenzout) is kalium belangrijk bij het regelen van de bloeddruk.
Waarom moet u minder kalium eten?
Bij een goede nierfunctie houden de nieren het kaliumgehalte in het lichaam op peil. Te veel kalium wordt dan uitgeplast. Doordat uw nieren minder goed werken, is het kalium in uw bloed te hoog. Het kaliumgehalte in uw bloed mag maximaal 5 mmol/l zijn. Een hoger kaliumgehalte kan spierkrampen en hartritmestoornissen veroorzaken. U moet dus goed opletten dat u niet te veel kalium binnenkrijgt.
Hoeveel kalium mag u eten? uitklapper, klik om te openen
Het advies voor u persoonlijk is om per dag niet meer dan mg kalium te eten.
Waar zit (veel) kalium in? uitklapper, klik om te openen
Kalium komt in vrijwel alle voedingsmiddelen voor. Gemiddeld krijgen we met de voeding ongeveer 4000 tot 6000 mg kalium binnen. Voor u is dit te veel. Veel kalium zit in plantaardige producten zoals aardappelen, groenten, rauwkost, groentesap, tomaat, tomatensap, peulvruchten, fruit, gedroogde vruchten, vruchtensappen, koffie, cacao, chocolade en melkproducten. Weinig kalium komt voor in thee, frisdrank, rijst, pasta zoals macaroni en spaghetti, kaas, (dieet)margarine, (dieet)halvarine, roomboter, olie, jam, honing en suiker.
Hoe kunt u minder kalium eten? uitklapper, klik om te openen
Neem voedingsmiddelen die weinig of minder kalium bevatten:
- Koffie is te vervangen door (vruchten)thee. Cafeïnevrije koffie bevat evenveel kalium als gewone koffie.
- Neem frisdrank of limonade in plaats van vruchtensap.
- Beperk het gebruik van fruit.
- Eet een paar keer per week rijst of pasta in plaats van aardappelen. Aardappelen bevatten meer kalium dan rijst of pasta
Waar moet u aan denken bij het bereiden van de warme maaltijd?
- Kalium is oplosbaar in water. Bij het koken van groenten en aardap- pelen in ruim water gaat ongeveer 1/3 deel van het kalium verloren. Gebruik het kookvocht van groenten niet voor het maken van een sausje, hierin zit veel kalium.
- Bij het koken in de magnetron gaat minder kalium verloren dan bij het koken in water in een pan op het fornuis omdat de bereidingstijd korter is en u minder water gebruikt. Dit geldt ook voor de bereiding van aardappelen en groenten in de snelkookpan of stoompan. Beperk het gebruik van de magnetron, snelkookpan en stoompan voor het koken van aardappelen en groenten.
- Bij het (roer)bakken of smoren van groenten in boter of olie is er geen kaliumverlies. Eet hier rijst of pasta bij.
- Een portie frites bevat bijna 2 keer zoveel kalium als dezelfde portie gekookte aardappelen omdat er geen kaliumverlies optreedt in olie. Neem maar een halve portie frites.
- Stamppot is een kaliumrijke maaltijd omdat u in verhouding meer aardappelen eet dan wanneer u aardappelen en groenten apart eet. Eet niet te vaak stamppot.
Gebruik geen dieetzout of producten waarin zout met extra kalium verwerkt is;
- In dieetzout is het natrium vervangen door kalium.
- Ook in natriumarme smaakmakers, zoals natriumarme aroma, natri- umarme ketjap en natriumarme bouillonpoeder zit veel kalium.
Goede voeding bij een kaliumbeperking
Kalium zit in veel voedingsmiddelen. Ook in voedingsmiddelen die horen bij een goede voeding. Het is lastig om bij een kaliumbeperking te eten volgens de richtlijnen goede voeding. In de tabel hieronder staat een voor- beeld hoe u de voedingsmiddelen met kalium het beste kunt verdelen.
| Productgroep | 19-50 jaar | 51-70 jaar | 70 jaar en ouder | Uw advies |
|---|---|---|---|---|
| Brood | 6-7 sneetjes | 5-6 sneetjes | 4-5 sneetjes | |
| Kaasbeleg | 1 ½ plak (30 g) | 1 ½ plak (30 g) | 1 plak (20 g) | |
| Melkproducten | 3x (450 ml) | 3-4x (550 ml) | 3-4x (650 ml) | |
| Vlees(waren), vis, kip, ei | 100-125 g | 100-125 g | 100-125 g | |
| Aardappelen/ peulvruchten: | 4-5 stuks (200-250 g) | 4-5 stuks (200-250 g) | 4-5 stuks (200-250 g) | |
| OF Rijst, pasta | 4-5 opscheplepels | 4-5 opscheplepels | 4-5 opscheplepels | |
| Groente | 4 opscheplepels (200 g) | 4 opscheplepels (200 g) | 3 opscheplepels (150 g) | |
| Fruit | 2 stuks (200 g) | 2 stuks (200 g) | 2 stuks (200 g) | |
| Halvarine/ margarine | 5 g/sneetje (30-35 g) | 5 g/sneetje (30-35 g) | 5 g/sneetje (30-35 g) | 5 g/sneetje (30-35 g) |
| Bak en braadvet/olie | 1 eetlepel (15g) | 1 eetlepel (15g) | 1 eetlepel (15g) | 1 eetlepel (15g) |
| Dranken | 1 ½ - 2 liter | 1 ½ - 2 liter | 1 ½ - 2 liter | |
| Tussendoortjes |
Wilt u meer weten? uitklapper, klik om te openen
- Zie voedingsmiddelentabel met kaliumgetallen; ‘Hoeveel kalium bevat uw voeding?, uitgave afdeling Diëtetiek UMC Utrecht
- Op www.dieetinzicht.nl
- In het kookboek ‘Eten met plezier’, verkrijgbaar via diëtist of via de Nierstichting Nederland. (www.nierstichting.nl).
Bereikbaarheid afdeling Diëtetiek uitklapper, klik om te openen
Hebt u vragen over uw dieet?
U kunt de diëtist bereiken op het telefonisch spreekuur.
Het telefonische spreekuur is iedere werkdag van 8.30 - 9.30 uur. Het telefoonnummer is 088 75 583 64.
Wilt u een afspraak maken of wijzigen?
U kunt het secretariaat op werkdagen bereiken van 9.00 - 12.00 uur en van 13.00 - 16.00 uur.
Het telefoonnummer is 088 75 566 09.