De P-TRD studie

Wat onderzoeken we? uitklapper, klik om te openen

Het psychedelicum psilocybine is de werkzame stof in sommige paddenstoelen en truffels. In deze vervolgstudie, een fase 3 onderzoek, onderzoeken wij de effectiviteit en veiligheid van 2 opeenvolgende toedieningen van psilocybine bij mensen met een depressie, bij wie in de huidige depressieve periode minimaal twee antidepressiva niet of weinig hebben gewerkt.

Moeilijk behandelbare depressie is een groot probleem voor patiënten en daarom is het belangrijk om nieuwe behandelingen te ontwikkelen. Men spreekt van een moeilijk behandelbare depressie wanneer eerdere behandelingen met medicijnen niet of weinig hebben geholpen. Afgelopen jaren zijn er een aantal onderzoeken verschenen, waaruit blijkt dat psychedelica, waaronder psilocybine, mogelijk een goed effect hebben op depressieve klachten. De resultaten uit het tot nog toe grootste en belangrijkste onderzoek naar psilocybine bij depressie (een fase 2b onderzoek) zijn gepubliceerd in 2022 en kunt u hier lezen. Het vervolgonderzoek, ook wel fase-3 genoemd, gaat nu starten.

Psychedelica zijn middelen die je bewustzijn en waarneming tijdelijk veranderen, waardoor je dingen tijdelijk anders kunt zien, voelen of horen. Voordat we weten of de therapeutische toepassingen van psychedelica werkzaam zijn bij mensen met een depressie is het van groot belang om goed onderzoek te doen naar de werkzaamheid van psychedelica.

Het psychedelicum psilocybine is de werkzame stof in sommige paddenstoelen en truffels. In de vervolgstudie onderzoeken wij de effectiviteit en veiligheid van 2 opeenvolgende psilocybinedoseringen bij mensen met een depressie, bij wie in de huidige depressieve periode minimaal twee antidepressiva niet of weinig hebben gewerkt. Worstelt u met een moeilijk behandelbare depressie en bent u geïnteresseerd in deelname aan dit onderzoek? Lees dan gauw verder.

De studie vindt plaats op verschillende locaties in Europa onder hetzelfde onderzoeksprotocol. In Nederland vindt de studie plaats in UMC Utrecht, UMC Groningen en Leiden UMC.

N.B. We raden patiënten ten zeerste af om buiten studieverband in de thuissituatie psilocybine als therapeutisch middel te gebruiken.

Wie kan er deelnemen aan de studie? uitklapper, klik om te openen

Dit onderzoek wordt gedaan bij mensen vanaf 18 jaar, die een moeilijk behandelbare depressieve stoornis hebben die is vastgesteld door een arts. Deelname aan het onderzoek is mogelijk wanneer:

• U in de huidige depressieve periode minstens twee verschillende medicijnen voor depressie (antidepressiva) geprobeerd heeft, waarbij er weinig of geen effect was
• Bij u geen sprake is of is geweest van een bipolaire stoornis, een borderline persoonlijkheidsstoornis, een posttraumatische stressstoornis, een obsessief-compulsieve stoornis, anorexia nervosa of een psychiatrische stoornis die gepaard gaat met psychose, zoals schizofrenie
• Er in het afgelopen jaar geen sprake is geweest van verslavingsproblematiek.
• U in het afgelopen half jaar niet opgenomen bent geweest op een psychiatrische afdeling
• U geen ernstige medische aandoening heeft.
• U niet zwanger bent en/of borstvoeding geeft
• Er bij u geen sprake is van hartklachten of van een sterk verhoogde bloeddruk die niet behandeld wordt

Er zijn nog een aantal situaties waarin u niet deel kunt nemen. Een onderzoeker van de studie kan u hier meer over vertellen.

Hoe ziet deelname er uit? uitklapper, klik om te openen

Omdat het gaat om een medisch-wetenschappelijk onderzoek zijn er strenge criteria voor deelname. Wij vragen om een brief van uw huisarts of behandelaar om de depressie en behandeling daarvan te bevestigen. Ook worden mogelijke deelnemers van tevoren door ons gescreend voordat zij eventueel kunnen deelnemen. Net als bij het fase-2 onderzoek gaat het bij fase-3 om een gerandomiseerd onderzoek, wat wil zeggen dat loting bepaalt welke dosering psilocybine u krijgt.

Voorafgaand aan de eerste psilocybinesessie bouwt een deelnemer zijn of haar medicijnen tegen depressie (antidepressiva) volledig af. Dit gebeurt in overleg en onder begeleiding van een arts in het UMC Utrecht. Dit is nodig omdat antidepressiva mogelijk een wisselwerking met psilocybine kunnen hebben. Na afloop van beide psilocybinesessies volgen een aantal afspraken met de onderzoekstherapeut om over de psilocybine-ervaring te praten.

De studie bestaat uit 3 onderdelen - A, B en C – en duurt in totaal 52 weken.

Deelname is vrijwillig en eerder stoppen is altijd mogelijk.

Onderdeel A duurt 9 weken
U komt in deze periode minimaal 12 keer naar het ziekenhuis. U krijgt op dag 1 en op dag 23 een dosis psilocybine (0, 10 of 25 mg).

Onderdeel B duurt 17 weken
In deze periode houden we contact met u voor het afnemen van een aantal vragenlijsten. Als de depressie niet genoeg is afgenomen of terugkeert, dan heeft u de mogelijkheid om nog een keer een dosis psilocybine te krijgen (0, 10 of 25 mg). U komt daarvoor 6 keer naar het ziekenhuis.

Onderdeel C duurt 26 weken
In deze periode houden we contact met u voor het afnemen van een aantal vragenlijsten. Als de depressie niet genoeg is afgenomen of terugkeert, dan heeft u de mogelijkheid om nog een keer een dosis psilocybine te krijgen, ditmaal 25 mg. U komt daarvoor 6 keer naar het ziekenhuis.

Sponsor uitklapper, klik om te openen

De studie wordt gefinancierd door Compass Pathways.

Onderzoeksteam uitklapper, klik om te openen

• Dr. Metten Somers (psychiater en hoofdonderzoeker)
• Paula Ywema (onderzoekscoördinator)
• Dr. Pim van der Meer (aios psychiatrie en mede-hoofdonderzoeker)
• Aumer van Reemst (verpleegkundig specialist en onderzoekstherapeut)
• Astrid Hoppe (klinisch psycholoog en onderzoekstherapeut)
• Renske Blom (psychiater en onderzoekstherapeut)
• Jan Mars (GZ-psycholoog en onderzoekstherapeut)

Contact uitklapper, klik om te openen

Bij interesse in deelname of vragen over de studie kunt u mailen met het studieteam van UMC Utrecht via PTRD@umcutrecht.nl of bellen met het aanmeldteam van de afdeling Psychiatrie van het UMC Utrecht: 088-7555888

Bij interesse in deelname in UMC Groningen kunt u mailen met het studieteam via psilostudie@psy.umcg.nl

Bij interesse in deelname in Leiden UMC kunt u mailen met het studieteam via PsiloTRD@lumc.nl

Lees meer uitklapper, klik om te openen

• Trimbos Instituut: Psychedelica in therapie, wat weten we? (29-06-2023)
• Resultaten van het onderzoek met psilocybine officieel gepubliceerd (03-11-2022)
• Podcast Praten over pillen: Praten over pillen | (stichting PILL)
• Website Eva Jinek: Trippen als therapie: wat we weten over de psychedelic renaissance (20-03-2022)
• UMC Utrecht: Studie psychedelica tegen depressies afgerond (16-11-2021)
• COMPASS Pathways kondigt positieve resultaten aan (09-11-2021)
• GGZ Groep Geestelijke Gezondheidszorg: 'Psilocybine voor de behandeling van depressie'
• De Jonge Psychiater: 'Paddo's bij therapieresistente depressie?'
• De U-krant: 'Met paddo's je depressie te lijf.' De heilzame werking van psychedelica. (23-10-2019) 
• De Groene Amsterdammer: 'Yeah, gooi het eruit!' Psychedelica als medicijn (23-10-2019)
• Vrij Nederland: 'Truffeltrip' (21-10-2019)
• Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde: 'Don't try this at home', psychedelica bij therapieresistente depressie (08-04-2019)
• UMC Utrecht: Psychedelica tegen depressies (04-03-2019)
• Nieuws en Co (NPO Radio 1): Hardnekkige depressies bestrijden met werkzame stof paddo's (04-03-2019)
• Dagblad van het Noorden: Stofje uit paddo's uitkomst voor depressiepatiënt? UMCG: 'Dit lijkt hoopgevend'  (04-03-2019)
• Omroep Groningen: UMCG start experimentele behandeling bij depressie (04-03-2019)

Naar overzicht lopend onderzoek

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op 20 februari 2025.