Acute lymfatische leukemie: wat is het, oorzaken, symptomen en meer
Acute lymfatische leukemie (ALL) is een vorm van acute leukemie. Leukemie is een ander woord voor bloedkanker. Een acute leukemie is een kwaadaardige en levensbedreigende beenmergziekte.
Acute lymfatische leukemie komt zowel voor bij tieners als jongvolwassenen. Daarom hebben wij in het UMC Utrecht veel aandacht voor jonge patiënten met hematologische kanker (AYA lounge). Alle onderzoeken en behandelingen vinden plaats op één plek centraal in Nederland: het UMC Utrecht. We werken nauw samen met het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie, dat naast het UMC Utrecht ligt.
Wat is acute lymfatische leukemie? uitklapper, klik om te openen
Bij ALL ontstaat een woekering van van kwaadaardige, onrijpe witte bloedcellen (blasten) in het beenmerg. Bij een lymfatische leukemie gaat het om een specifiek soort witte bloedcel: de lymfocyt. De lymfocyten kunnen dan te vroeg in het bloed terecht komen.
Wie kan acute lymfatische leukemie krijgen? uitklapper, klik om te openen
Acute lymfatische leukemie is een zeldzame aandoening. De diagnose wordt in Nederland jaarlijks bij ongeveer 250 mensen gesteld. De ziekte komt meer voor bij kinderen, maar kan op alle leeftijden optreden.
Klachten bij acute leukemie uitklapper, klik om te openen
Bij een acute lymfatische leukemie worden de klachten vooral veroorzaakt door het tekort aan normale bloedcellen.
- Door het tekort aan rode bloedcellen ontstaat bloedarmoede. Dat kan klachten veroorzaken van bleekheid, vermoeidheid en kortademigheid.
- Door het tekort aan witte bloedcellen kunnen infecties en koorts ontstaan.
- Door het tekort aan bloedplaatjes ontstaan blauwe plekken en bloedingen, zoals neusbloedingen, tandvleesbloedingen of kleine puntvormige bloedinkjes in de huid.
Oorzaken en risicofactoren van acute lymfatische leukemie uitklapper, klik om te openen
We weten niet precies hoe een acute lymfatische leukemie kan ontstaan. Wel is bekend dat er soms een relatie kan zijn met straling of met bepaalde medicijnen. Vooral de medicijnen die gebruikt worden in de behandeling van kwaadaardige ziekten (cytostatica, bijvoorbeeld bij chemotherapie) kunnen het risico op leukemie vergroten. In de meeste gevallen betreft dit een acute myeloïde leukemie.
Kun je acute lymfatische leukemie voorkomen? uitklapper, klik om te openen
Hoe je acute lymfatische leukemie kunt voorkomen, weten we niet. Dat komt doordat nog weinig bekend is over de oorzaken.
Onderzoek bij acute lymfatische leukemie uitklapper, klik om te openen
Onderzoeken die we kunnen doen bij klachten die wijzen op acute lymfatische leukemie zijn:
- Bloedonderzoek
- Beenmergonderzoek
- Aanvullend onderzoek
Behandeling van acute lymfatische leukemie uitklapper, klik om te openen
Als acute lymfatische leukemie wordt vastgesteld, maakt het team van artsen een behandelplan. Daarin staat hoe we de ziekte proberen te bestrijden. Uw arts bespreekt het behandelplan met u. U kunt het behandelplan altijd nalezen in het Patiëntportaal Mijn UMC Utrecht.
Behandelingen acute lymfatische leukemie
Er zijn verschillende mogelijkheden:
- Curatieve behandeling
- Palliatieve behandeling
UMC Utrecht: Expertisecentrum voor ALL uitklapper, klik om te openen
De ziekte ALL is zeldzaam. Daardoor zijn er maar een paar ziekenhuizen die specialistische kennis en ervaring over ALL in huis hebben, en die wetenschappelijk onderzoek doen naar deze ziekte. Het UMC Utrecht Cancer Center is zo’n ziekenhuis.
Lees hier de officiële erkenning als expertisecentrum op het gebied van ALL
Als patiënt hebt u de zekerheid dat u in een expertisecentrum wordt behandeld door een team met ruime kennis en ervaring, dat bestaat uit samenwerkende artsen van verschillende specialismen. U wordt behandeld volgens de nieuwste inzichten. Bovendien weet u dat u kunt deelnemen aan wetenschappelijk onderzoek als u dat wilt en als uw medische situatie daar geschikt voor is.
Wetenschappelijk onderzoek acute lymfatische leukemie uitklapper, klik om te openen
In het UMC Utrecht doen we veel onderzoek naar de oorzaak van verschillende vormen van hematologische kanker. Daarbij kijken we niet alleen hoe de ziekte werkt, maar we gaan veel verder: we willen het beter maken. Daarom zijn we ook medicijnmakers: we ontwikkelen zelf therapieën en medicijnen voor de behandeling van hematologische kanker. Zoals stamceltransplantaties en CAR-T immuunceltherapie voor mensen met acute leukemie, voor wie geen andere behandelopties meer bestaan. Van ‘bench tot bedside’ noemen we dit: het hele traject van medicijnontwikkeling. En dat is uniek in het UMC Utrecht.
Mensen met hematologische kanker kunnen deelnemen aan wetenschappelijk onderzoek als zij dat willen en als de medische situatie daar geschikt voor is. Hierin wordt u begeleid door uw behandelend arts. U bespreekt samen de mogelijke experimentele en bestaande behandelingsopties waarbij u zelf het uiteindelijke besluit neemt.
HOVON: behandelingen in studieverband
In het UMC Utrecht behandelen we patiënten vaak in HOVON-verband (stichting Hemato-Oncologie voor Volwassenen Nederland). HOVON is een samenwerkingsverband tussen de meeste Nederlandse en een aantal buitenlandse hematologie-afdelingen. Zij werken gezamenlijk aan wetenschappelijk onderzoek, om de kennis van ziekten en behandelingen te vergroten.
Om de behandeling van acute leukemie verder te verbeteren vindt de behandeling bij voorkeur plaats in studieverband. Dat doen we uiteraard alleen als u daar schriftelijk toestemming voor hebt gegeven. Een behandeling in HOVON-verband betekent dat patiënten loten (randomiseren) tussen ofwel de standaardbehandeling of deze behandeling met een experimenteel medicijn erbij.
Patiënten die niet in studieverband behandeld willen worden, krijgen de standaardbehandeling.
Samenwerken met andere ziekenhuizen uitklapper, klik om te openen
Op het gebied van hematologische kanker werkt het UMC Utrecht samen in ONCOMID, een netwerk van ziekenhuizen voor oncologische zorg wat betreft diagnostiek en behandeling volgens de nieuwste inzichten. In dit netwerk trekken we daarbij nauw op met artsen uit regionale ziekenhuizen, zoals Diaconessenhuis en ziekenhuis St. Jansdal.
In onze regionale consulten-structuur kunnen hematologen van deze ziekenhuizen altijd patiënten met ons bespreken. Bovendien kunnen wij onze kennis en expertise op deze manier met hen delen.
Internationaal
Het UMC Utrecht is een JACIE geaccrediteerd universitair medisch centrum (UMC) waardoor hier stamceltransplantatie en Chimere Antigeen Receptor (CAR) T-celtherapie mag worden uitgevoerd. Hierbij wordt samengewerkt samen met de EBMT-organisatie en met vele Europese transplantatieziekenhuizen.
Nationaal
In Nederland is maligne hematologie voor volwassenen georganiseerd binnen de stichting Hemato-Oncologie voor Volwassenen Nederland, HOVON. Dit maakt dat nieuwe ontwikkelingen in de zorg voor volwassen patiënten met een hematologische kanker snel kunnen worden toegepast. Dit expertisecentrum heeft een intensieve regionale samenwerking en organiseert diverse symposia voor bijscholing van collega’s.
Uw zorgverleners uitklapper, klik om te openen
Kuball, J.H.E.
Internist, Medisch Afdelingshoofd
Minnema, M.C.
Internist-hematoloog
Witte, M.A. de (Moniek)
Internist-hematoloog
Mous, R.
Internist-hematoloog
Rhenen, A. van
Internist-hematoloog
Jak, M. (Margot)
Internist-hematoloog
Oostvogels, R. (Rimke)
Hematoloog
Wagen, L.E. van der
Hematoloog
Hussen-Daenen, L.G.M. van (Laura)
Internist-Hematoloog
Pulles, A.E.
Internist-hematoloog
Janssen, A.
Internist-hematoloog
Buter, MPA, D.E.
Physician Assistant Hematologie
Boer, A. de
Physician Assistant Hematologie
Hennipman - Bikker, J.A.C.
Physician Assistant
Weijer, MANP, R.J. de
Verpleegkundig Specialist
Aarsman, K.M.
Verpleegkundig Specialist
Oudbier, C.W.
Verpleegkundig Specialist
Verschuur, M.M.
Unithoofd
Baars, F.J.A.
Coördinator Dagbehandeling Hematologie
Veelgestelde vragen
Wat is acute lymfatische leukemie?
Acute lymfatische leukemie (ALL) is een vorm van acute leukemie. Leukemie is een ander woord voor bloedkanker. Een acute leukemie is een kwaadaardige en levensbedreigende beenmergziekte.
Hoe herken je acute lymfatische leukemie?
Bij een acute lymfatische leukemie worden de klachten vooral veroorzaakt door het tekort aan normale bloedcellen.
- Door het tekort aan rode bloedcellen ontstaat bloedarmoede. Dat kan klachten veroorzaken van bleekheid, vermoeidheid en kortademigheid.
- Door het tekort aan witte bloedcellen kunnen infecties en koorts ontstaan.
- Door het tekort aan bloedplaatjes ontstaan blauwe plekken en bloedingen, zoals neusbloedingen, tandvleesbloedingen of kleine puntvormige bloedinkjes in de huid.
Hoe ontstaat acute lymfatische leukemie?
We weten niet precies hoe een acute lymfatische leukemie kan ontstaan. Wel is bekend dat er soms een relatie kan zijn met straling of met bepaalde medicijnen. Vooral de medicijnen die gebruikt worden in de behandeling van kwaadaardige ziekten (cytostatica, bijvoorbeeld bij chemotherapie) kunnen het risico op leukemie vergroten. In de meeste gevallen betreft dit een acute myeloïde leukemie.
Is acute lymfatische leukemie te genezen?
De ziekte acute lymfatische leukemie is te genezen. Soms is daarvoor zo'n intensieve therapie nodig, dat dit niet voor iedereen mogelijk is.
Bij het UMC Utrecht werken we altijd samen met u, als een team, aan de zorg die bij u past. Voor, tijdens en na de behandeling bij acute lymfatische leukemie. We blijven hierover altijd met u in gesprek. Zodat we elkaar goed begrijpen, samen beslissen over de behandeling, en samen terugkijken om zorg voor u te verbeteren.
Meer weten over acute lymfatische leukemie? uitklapper, klik om te openen
Heeft u vragen over oorzaken en symptomen bij acute lymfatische leukemie? Neem dan contact op via Mijn UMC Utrecht (uw patiëntportaal). Bent u nog geen patiënt bij ons? U kunt via uw behandelend arts een second opinion aanvragen bij één van onze artsen. Heeft u vragen over dit proces, neem dan contact op met de polikliniek hematologie.
Relevante websites
Op de website van Kanker.nl staat de patiëntenwijzer bloed- en lymfeklierkanker. Op de website van de patiëntenvereniging Hematon vindt u informatie over acute lymfatische leukemie. Ook kunt u via deze patiëntenvereniging in contact komen met lotgenoten.
- HOVON
- www.hematon.nl
- Patiëntenwijzer Bloed- en lymfeklierkanker
Bekijk ook
Mijn patiënt verwijzen uitklapper, klik om te openen
Contact uitklapper, klik om te openen
Wilt u bij telefonisch contact uw afsprakenkaart met patiëntnummer bij de hand houden?
Polikliniek Hematologie (Oncologisch)
Telefoonnummer: 088 75 576 55
Email adres: poli-hematologie@umcutrecht.nl
De afdeling is bereikbaar van 08.00 tot 17.00 uur.