Diabetes en cystic fibrosis

Mensen met cystic fibrosis (CF) kunnen diabetes (suikerziekte) krijgen. We noemen dit cystic fibrosis related diabetes (CFRD). Deze vorm van diabetes is meestal anders dan diabetes bij mensen zonder CF.

Symptomen uitklapper, klik om te openen

Als u CFRD hebt, kunt u de volgende klachten hebben:

• u hebt vaak dorst;
• u moet veel plassen;
• uw algehele gezondheid wordt slechter;
• u valt af;
• u hebt vaker last van infecties;
• uw conditie wordt slechter;
• uw longfunctie wordt slechter.

Heel vaak zijn er helemaal geen klachten.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

Bij mensen met CF kunnen de afvoerbuizen van de alvleesklier door taai slijm verstopt raken. Hierdoor werkt de alvleesklier niet meer goed. De alvleesklier maakt eiwitten (enzymen) die helpen bij de vertering van uw eten. Als deze eiwitten niet meer via de afvoerbuizen in de darmen terecht kunnen komen, krijgt u problemen met de vertering van uw eten. 

Na langere tijd kunnen er littekens in de alvleesklier ontstaan. De alvleesklier kan hierdoor ook minder insuline maken. Insuline regelt de suikerwaarde in het bloed. Als er te weinig insuline is, stijgt de suikerspiegel. Bij een ontsteking of prednisongebruik, heb je nog meer insuline nodig dan normaal. Als er minder insuline is dan je nodig hebt, stijgt de suikerwaarde en krijg je CFRD.

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

Kinderen met CF bij wie de alvleesklier minder goed werkt (exocriene pancreas disfunctie), testen we vanaf hun tiende jaar op CFRD.

We stellen CFRD meestal vast met een glucosetolerantietest. Hierbij krijgt u een suikerrijk drankje waarna er in het bloed gemeten wordt hoe hoog de suikerwaarde is. Als de suikerwaarde te hoog is, krijgt u een bloedsuikermeter om op verschillende momenten van de dag de suiker zelf te meten.

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Bij de behandeling van CFRD moeten we altijd rekening houden met de behandeling van de CF. Samen met uw internist wordt er gekozen welke behandeling het beste bij u past. Dat kunnen tabletten zijn, maar regelmatig is het spuiten van insuline nodig.

Bij CFRD geven we andere dieetadviezen dan bij andere vormen van diabetes. Mensen met CF hebben meestal energierijke voeding nodig. Daarom moet u de behoefte aan insuline aanpassen aan uw dieet en niet andersom. De behoefte aan insuline is voor iedereen verschillend. Daarom krijgt iedereen hiervoor een advies op maat.

Als u zogenoemde corticosteroïden (bijvoorbeeld prednison) gebruikt, kunt u (soms tijdelijk) hoge bloedsuikers (hyperglycemie) hebben. Als u met deze medicijnen stopt, worden de bloedsuikers weer normaal.

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Meer informatie

Wat kunt u zelf doen?

Als u cf hebt, moet u voortdurend letten op:

• voeding;
• medicatie;
• beweging.

Als u CFRD hebt, moet u ook:

• zelf uw bloedsuikers meten en deze beoordelen;
• extra medicijnen gebruiken.

Emotionele gevolgen

Als u diabetes hebt, kunt u de meeste activiteiten in uw leven gewoon blijven doen. Maar diabetes heeft wel gevolgen voor het dagelijkse leven thuis, op het werk, de manier waarop u reist, enzovoort. Een belangrijk doel van de behandeling en begeleiding is het dagelijks leven voor u zo normaal mogelijk te laten zijn. Hiervoor moet u vaak extra voorzorgen nemen.

Vooruitzichten

Net als bij andere vormen van diabetes, kan cfrd problemen veroorzaken in de kleine bloedvaatjes. U kunt dan klachten krijgen van:

• de ogen (retinopathie);
• de nieren (nefropathie);
• de zenuwen (neuropathie).

Overige informatie bronnen

• https://www.diabetesfonds.nl/
• https://www.dvn.nl/

Polikliniek Diabetologie

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Voor uitgebreide informatie over dit ziektebeeld kunt u de patiëntfolder doornemen.

Lees meer in de patiëntfolder

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Diabetologie
• Polikliniek Diëtetiek

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De polikliniek diabetologie is op werkdagen bereikbaar van 08.00 - 17.00 uur