Hersenabces

Een abces is een gekapselde holte gevuld met bacteriën, witte bloedcellen en weefselmateriaal (pus). Een abces kan ook in de hersenen voorkomen.

• Mijn patiënt doorverwijzen

Meer over hersenabces 

Een abces kan overal in het lichaam voorkomen, ook in de hersenen. Abcessen komen vooral voor in lichaamsdelen die moeilijk schoon te houden zijn en een trage stofwisseling hebben. Een voorbeeld is een steenpuist in de huid. Slechte hygiëne speelt een rol; daarom komen abcessen vaker in minder ontwikkelde landen voor. Een ziekte als diabetes (suikerziekte) bevordert ook het ontstaan van een abces. Een hersenabces is in Nederland vrij zeldzaam.

Uw lichaam

Een abces is op de CT-scan hiernaast te zien als een ronde zwarte vlek met een witte rand. Het zwarte deel is de pus, de witte rand is het kapsel van het abces. Om het abces heen is meestal sprake van hersenzwelling (oedeem). 

Symptomen uitklapper, klik om te openen

Als u een hersenabces hebt in de grote hersenen, hebt u de volgende verschijnselen:
- hoofdpijn
- neurologische uitvalverschijnselen
- epileptische aanvallen

Wanneer een abces zich in de kleine hersenen bevindt, zijn de symptomen:
- hoofdpijn
- misselijkheid en braken
- duizeligheid
- onzekerheid
- ontstaan van een waterhoofd (hydrocefalie).

Hoewel het gaat om een ontsteking hoeft u lang niet altijd koorts te hebben. Wel zien we vaak bij bloedonderzoek dat er sprake is van een ontsteking.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

Abcessen komen voor in zowel de grote als de kleine hersenen. Ze ontstaan op twee manieren:

• Directe groei vanuit de omgeving
  Meestal gaat het om een oorontsteking waarbij de infectie doorbreekt naar de hersenen en daar een abces vormt. Een abces vormt zich ook als gevolg van een ontsteking rond een vreemd object, zoals een kogel. Vooral houtdelen (splinters) geven nog wel eens aanleiding tot een abces. Dit is echter heel zeldzaam.
• Gevormd door bacteriën die vanuit andere ontstekingshaarden worden aangevoerd
  Bijvoorbeeld vanuit een ontstoken gebit. Bij een hartafwijking waarbij het bloed vanuit de aders een directe verbinding heeft met de slagaders, filteren de longen niet goed en worden bacteriën makkelijk tot in de hersenen versleept.

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

Bij verdenking op een hersenabces, doen we een CT-scan met contrast als eerste onderzoek. Eventueel voeren we nog een MRI-scan uit als de CT-scan onvoldoende duidelijkheid biedt. 

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Een hersenabces is goed te behandelen en geneest vrijwel altijd volledig. Er zijn drie behandelingsmethodes:

1. Behandeling met antibiotica

We geven u dan langdurig (minstens 6 weken) antibiotica via een infuus. Deze behandeling slaagt alleen als de antibiotica nog in het abces kunnen doordringen, dus wanneer het abces nog niet volledig is gesloten. Daarom voeren we deze behandeling alleen in een vroeg stadium uit.

2. Stereotactische behandeling

Via een gaatje in uw schedel maken we het abces leeg door de pus er uit te zuigen en de holte door te spoelen. We kiezen vooral voor de stereotactische behandeling als de abcessen diep in de hersenen liggen of wanneer er meerdere abcessen zijn. Deze behandeling combineren we altijd met de antibioticabehandeling.

3. Operatie 

We maken een luikje in uw schedel en openen uw harde hersenvlies. We legen en spoelen dan de abcesholte. Een eventueel vreemd object (zoals een splinter) verwijderen we. Ook deze behandeling combineren we altijd met de antibioticabehandeling. 

Welke behandeling? 

Welke behandeling u krijgt, hangt af van de oorzaak van het abces, de grootte, de verschijnselen, de plaats en of u meerdere abcessen hebt. Soms voeren we een combinatie van behandelingen uit.

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Functionele neurochirurgie en epilepsie
• Verpleegafdeling Functionele Neurochirurgie en Epilepsie (C3 oost)
• Specialisme Neurochirurgie
• Specialisme Neurologie

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

Geopend maandag t/m vrijdag van 8.00 - 17.00 uur.