Hoornvliesinfecties

Een hoornvliesinfectie ontstaat als een micro-organisme (bijvoorbeeld een bacterie) het doorzichtige voorste deel van het oog is binnengedrongen. Het is een ernstige acute ontsteking. Het oog wordt rood en pijnlijk en het zien wordt slechter.

Symptomen uitklapper, klik om te openen

Een pijnlijk, rood oog met vermindering van het zicht en last van het licht. Meestal is één oog aangedaan. Ook kan er een wit plekje op het hoornvlies gezien worden. Begint vaak als een irritatie, of kleine ontsteking, maar kan binnen een dag zeer ernstig worden.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

Hoornvliesontstekingen ontstaan meestal door infecties van buitenaf, maar sommige virussen kunnen keer op keer terug komen op het oog (herpes virus; koortslipvirus). Patiënten worden vatbaarder met een verminderde weerstand, zoals onder andere bij prednison gebruik, aids, na stamceltransplantaties, of simpelweg op hogere leeftijd.

Het grootste risico op hoornvliesinfecties lopen mensen met contactlenzen, zeker als deze niet goed onderhouden worden. Contactlensbakjes en lenzen kunnen een goede bron zijn voor bacteriën en parasieten. Deze besmetten de contactlens en uiteindelijk ook het oog. Deze infecties zijn acuut en ernstig en moeten zeer intensief behandeld worden.

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

De diagnose hoornvliesinfectie wordt gesteld door middel van oogheelkundig onderzoek. Voor de juiste behandeling is het van belang om een precieze diagnose te stellen; welk micro-organisme veroorzaakt de infectie? Hiervoor moeten verschillende kweken van het oog afgenomen worden. Dit materiaal wordt onderzocht op de aanwezigheid van bacteriën, schimmels, gisten, virussen en eventueel ook parasieten. Als u contactlenzen draagt kunnen ook de contactlenzen zelf en de contactlensbakjes gekweekt worden. De uitslagen laten meestal enkele dagen tot een week op zich wachten.

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Patienten die naar het UMC Utrecht verwezen zijn hebben vaak al medicijnen gekregen van de huisarts of verwijzend oogarts. In het grootste deel van de gevallen zullen wij meerdere speciale extra sterke antibiotica druppels voorschrijven, die door de apotheker zelf gemaakt worden. Hiermee starten we al voordat de resultaten van aanvullend onderzoek bekend zijn. Als de oorzaak van de infectie bekend is dan kunnen we ook gerichter behandelen. Soms worden patiënten behandeld met virusremmers, zowel in zalfvorm als in tabletten. Voor schimmels en parasieten zijn ook speciale behandelingen. Soms wordt ook een combinatie van deze behandelingen voorgeschreven.

Als we de infectie niet onder controle krijgen, kan een spoed-hoornvliestransplantatie nodig zijn.

• Leer hier meer over hoornvliestransplantaties.

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Er zijn verschillende oorzaken van hoornvliesinfecties. In Nederland komen infecties door bacteriën het meest voor. Maar ook virussen, schimmels, of parasieten kunnen infecties veroorzaken. Contactlensdragers hebben meer kans op een infectie, doordat lenzenbakjes en lenzen zelf besmet kunnen zijn. Maar ook mensen met een verminderde weerstand krijgen makkelijker infecties. Ook na een oog-ongeval is er meer kans. Meestal worden patiënten intensief met oogdruppels behandeld, soms zelf 24 uur per dag.

Deze ontstekingen zijn vaak erg pijnlijk en patiënten kunnen lange tijd niet goed zien met het oog. Ook hebben ze veel last van licht. In het begin van de behandeling staat de acute behandeling voorop, samen met het zoeken naar de juiste diagnose. Wanneer de infectie onder controle is, worden de medicijnen verminderd. Vaak ontstaat een litteken op het oog waar patiënten nog lang last van kunnen houden. Een deel van de patiënten heeft daardoor vervolgoperaties nodig om weer goed te kunnen zien.

Meer informatie

Wat u zelf kunt doen

Het belangrijkste is goed de instructies voor het gebruik van contactlenzen op te volgen. Lees daar hier meer over. Bij een hoornvliesinfectie is het belangrijk om goed uw handen te wassen en alleen wegwerp papieren zakdoeken te gebruiken. Sommige infecties kunnen besmettelijk zijn voor mensen in uw omgeving, zeker voor kleine kinderen en baby’s. Het beste vermijdt u direct contact met hen. Als u medicijnen krijgt voorgeschreven is het van groot belang dat u deze ook gebruikt zoals bedoeld. Anders is er kans dat de infectie terugkomt of ongevoelig wordt voor de medicijnen.

Vooruitzichten

Bij een groot deel van de patiënten kunnen we een goede diagnose stellen en de infectie onder controle krijgen. Hiervoor is meestal een kuur van enkele weken aan medicijnen voor nodig. Het gezichtsvermogen is al die tijd vaak slecht en kan hierna pas beginnen met herstellen. Soms krijgen we de infectie niet onder controle. Dan kan een spoed-hoornvliestransplantatie nodig zijn.

Als het gezichtsvermogen na een doorgemaakte ontsteking na lange tijd slecht blijft, zullen wij met u een behandelplan opstellen om dit te verbeteren. Soms is dit met (harde) contactlenzen, soms met laserbehandelingen of zelfs hoornvliestransplantaties.

Emotionele gevolgen

Tijdens een acute hoornvliesontsteking is het vaak niet mogelijk om te werken. Daarvoor is het oog te pijnlijk. Als de pijn en de lichtschuwheid afnemen gaat werken vaak weer beter. Wij adviseren mensen om stoffige, vieze ruimtes te vermijden. Uw handen moeten schoon zijn en er moet meerdere keren per dag gedruppeld kunnen worden. Het kan geen kwaad om te lezen, te computeren of het oog te gebruiken, maar vaak lukt dit niet goed omdat het nog te pijnlijk is.

In sommige gevallen wordt thuiszorg ingeschakeld voor het druppelen. Maar in de meeste gevallen moet veel vaker gedruppeld worden dan dat de thuiszorg dit kan organiseren. Het is dan belangrijk dat u zelf leert druppelen of dat de mantelzorgers de druppels kunnen geven.

Lotgenotencontact

Lotgenotencontact is te vinden via de Hoornvlies Patienten Vereniging (HPV). Klik hier voor adviezen over preventie en hygiëne bij contactlenzen.

Polikliniek Oogheelkunde

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Oogheelkunde
• Verpleegafdeling Oogheelkunde (D5 west)
• Specialisme Oogheelkunde

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De polikliniek is op werkdagen bereikbaar van 08.00 tot 11.30 uur en tussen 13:00 en 16:00 uur.