Kraakbeendefect

Een kraakbeendefect is een verzamelnaam voor alle typen en gradaties beschadigingen die in het kraakbeen kunnen voorkomen. Elk compartiment van het gewricht is bedekt met kraakbeen en een beschadiging/defect daarvan kan zich daarom op veel verschillende plekken bevinden.

• Mijn patiënt doorverwijzen

Symptomen uitklapper, klik om te openen

Een defect van het kraakbeen uit zich vooral door algemene pijn in de knie, dit zal specifieker op de plek van het defect kunnen zijn. Meestal zorgt een kraakbeendefect ook voor een stroef gevoel in de knie, omdat het kraakbeen minder glad en egaal is door de beschadiging. Stekende pijn is ook mogelijk doordat de beschadigde plek wordt aangeraakt door een ander deel van het gewricht.

Meer informatie

Het kraakbeen zorgt voor een soepele beweging van het gewricht en werkt als een spons. Het vervormt op drukmomenten en tijdens deze vervorming laat het kraakbeen afvalstoffen los. Zodra het drukmoment is afgelopen neemt het kraakbeen ook voedingsstoffen uit het gewricht op. Het is vervelend als het kraakbeen beschadigd raakt, want dit kan niet meer vanzelf genezen. De schade begint meestal op kleine schaal en breidt zich uit als het niet wordt behandeld. Er wordt bij een kraakbeendefect gekeken naar de mate van beschadiging, hier zijn verschillende schalen voor. Een oppervlakkige beschadiging behoort bijvoorbeeld bij een graad I of II defect. Als het onderliggende bot (deels) bloot ligt behoort dit tot een graad III, IV defect. Zo kan er beslist worden of een operatieve behandeling nodig is of niet

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

Een kraakbeendefect kan op een aantal verschillende manieren ontstaan, bijvoorbeeld door een trauma, door slijtage van het kraakbeenweefsel (bijvoorbeeld door een beschadigde meniscus of een standsafwijkingen van het been) of door osteochondritis dissecans. Bij osteochondritis dissecans ontstaat er een kraakbeendefect, doordat het bot waarop het kraakbeen rust, is losgeraakt. Terwijl er bij slijtage vaak veel degeneratieve (veel kleine beschadigingen) kraakbeenschade is, wat zorgt voor een slechte conditie van de knie en pijn. Deze slijtage kan ontstaan na een meniscusoperatie, door overmatige belasting, veroudering, een infectie of chronische of reumatische ontstekingen.

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

Om de diagnose kraakbeendefect te kunnen stellen, moeten uw knie en klachten eerst in kaart worden gebracht. Dit doen wij door middel van een anamnese, lichamelijk onderzoek en beeldvorming zoals een MRI scan of een röntgenfoto. Kraakbeenschade is meestal goed te zien op een MRI scan. Scheurtjes, losliggende stukken, de plaats en de grootte van het defect zijn allemaal te zien op een MRI scan. Met deze informatie en de combinatie van anamnese en lichamelijk onderzoek, kunnen we een goed beeld maken van de klachten en denken we na over de behandelingsmogelijkheden.

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Het behandelen van kraakbeenschade hangt onder meer af van de leeftijd, het type defect, het gewicht en de staat van de knie en de patiënt. De keuze wordt daarnaast mede bepaald door de plek van het kraakbeendefect, het gewenste activiteitenniveau van de patiënt en de stand van de benen. Eventueel kan worden geprobeerd het oude stukje terug te zetten. Bij een ander type defect kan er een nettoyage gedaan worden. Deze behandeling houdt in dat tijdens een kijkoperatie de knie wordt schoongemaakt. Hiermee wordt het oppervlak van het kraakbeen gladder gemaakt waardoor pijn en irritatie afnemen. Als er een standsafwijking van het been bestaat kan het soms nodig zijn om deze ook te corrigeren. Bij een afwijkende stand van het been kan er een puntbelasting bestaan in de knie, juist op de plek waar de kraakbeenbeschadiging aanwezig is. Door de stand te corrigeren kan de druk eraf gehaald worden. Daarnaast behoort de microfactuurbehandeling of een kraakbeentransplantatie ook tot de mogelijkheden.

Lees voor meer informatie hierover op de behandelpagina's:

microfractuur, kraakbeentransplantatie, gecombineerd bot- en kraakbeendefect en standscorrectie onderbeen.

Wat kunt u zelf doen

Een kraakbeendefect is een vervelende aandoening, omdat het beschadigde kraakbeen niet meer vanzelf terug zal groeien. Er is echter een aantal handelingen die u zelf kunt uitvoeren en u mogelijk kunnen helpen. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan oefentherapie voor het optrainen van de spieren rond de knie om de belasting op het gewricht te verminderen. Rust nemen en het ontwijken van intensieve activiteiten kunnen u ook helpen in het herstel. Daarnaast hebben gewichtsvermindering en schokabsorberende inlegzooltjes soms ook een positief effect. Werkt dit onvoldoende? Dan kunt u eventueel bij de huisarts om NSAID’s (zoals: ibuprofen, diclofenac of naproxen) vragen. NSAID’s zijn niet voor iedereen geschikt, vraag eerst aan uw huisarts of apotheek of u NSAID’s mag gebruiken.

Vooruitzichten

Kraakbeenschade herstelt niet vanzelf en zelden volledig. Er zijn echter enkele goede behandelmethoden die de kans op volledig herstel vergroten zoals de microfractuurbehandeling, een kraakbeentransplantatie of een gecombineerde bot- en kraakbeentransplantatie. Dit zijn behandelingen die zorgen voor groei van nieuw kraakbeenachtig weefsel, waardoor een defect zich zou kunnen opvullen en herstellen. Daarnaast kan er soms, wanneer het oude stukje bot met kraakbeen uit het defect nog heel is en zich in de knie bevindt, een refixatie worden uitgevoerd. Dit houdt in dat dit stukje weer op zijn plek wordt vastgezet, meestal met een of meerdere schroefjes, die we tijdens een tweede operatie (na een maand of twee) weer verwijderen. De keuze voor een bepaald type operatie hangt naast het type defect, bijvoorbeeld ook af van de grootte van het defect en de leeftijd en voorgeschiedenis van de patiënt. Helaas is het vooraf niet altijd goed te zeggen of de behandeling het gewenste resultaat gaat geven en of de klachten daarmee verdwijnen. Uw behandelteam zal in goed overleg met u bespreken welke aandoening u heeft en welke behandeling het beste resultaat kan geven.

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Wetenschappelijk onderzoek

In het UMC Utrecht lopen momenteel twee wetenschappelijke studies op het gebied van kraakbeenbeschadigingen. 

IMPACT
Tijdens deze studie wordt uitgezocht hoe werkzaam de nieuwe één-stap kraakbeentransplantatie is voor de behandeling van grote kraakbeenbeschadigingen. In een eerder onderzoek bij 35 mensen is deze één-stap kraakbeentransplantatie veilig gebleken. Bent u geïnteresseerd in deelname? Meer informatie en de voorwaarden voor deelname, leest u op de IMPACT-studie websitepagina: 

IMPACT-studie: onderzoek naar de één-stap kraakbeentransplantatie

ACTIVE
Het doel van dit onderzoek is uitzoeken hoe veilig en werkzaam de nieuwe Hy2Care Injecteerbare Hydrogel is voor de behandeling van een klein kraakbeendefect. Bent u geïnteresseerd in deelname? Meer informatie en de voorwaarden voor deelname, leest u op de ACTIVE=studie websitepagina.

ACTIVE-studie: kraakbeenherstel door Hy2Care Hydrogel

Meer informatie

Emotionele gevolgen

Een defect in het kraakbeen kan voor vele soorten ongemak zorgen. Zoals zwelling, pijn wanneer u de knie belast, slotklachten en een krakend gevoel. Dit kan zorgen voor een beperking van de mobiliteit en zal dus de dagelijkse handelingen belemmeren. Zelf kunt u aanvoelen wat wel en niet mogelijk is. Het advies zal zijn om rust te nemen en zo min mogelijk uw knie onnodig te belasten. Zittend werk hoeft dus in principe niet onderbroken te worden door dit soort klachten, daarentegen zal arbeidsintensief werk met veel fysieke activiteit een negatief effect hebben op de klachten.

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Centrum Mobility Clinic

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen