Netvliesloslating

Het netvlies is de binnenbekleding van het oog (achter de oogbol). Het netvlies vangt beelden van de buitenwereld op en stuurt deze langs de oogzenuw naar de hersenen. Wanneer het netvlies (retina) losraakt van de onderlaag spreken we van een netvliesloslating.

Mijn patiënt doorverwijzen

Symptomen uitklapper, klik om te openen

• Troebelingen en lichtflitsen. Een netvliesloslating kan beginnen met het plotseling ontstaan van vlekjes of vliegjes in het beeld. Ook kunnen lichtflitsen worden waargenomen. Dit kan het begin van een netvliesloslating zijn, maar dit is echter niet altijd het geval. Bij de meeste mensen met troebelingen en flitsen is er sprake van een (onschuldige) glasvochtmembraan loslating.
• Uitval van het gezichtsveld. Op de plaats van de netvliesloslating ontstaat een zwarte of grijze vlek in beeld. Door deze vlek kan niet heen worden gekeken.
• Vermindering van het zicht. Als ook het centrale deel van het netvlies (de macula of gele vlek) loslaat, verdwijnt het scherpe zien.

Meer informatie over netvliesloslating

Het oog is bolvormig en aan de binnenzijde bekleed met een laag lichtgevoelige cellen. Dit is het netvlies. De macula (of gele vlek) is het centrale deel van het netvlies. De macula zorgt voor het scherpe zien, zoals nodig is voor lezen, televisie kijken en het herkennen van gezichten. Het oog is verder gevuld met een heldere gelei, het glasvocht. Dit glasvocht zit op een aantal punten vast aan het netvlies.
Een netvliesloslating begint met een scheurtje in het netvlies. Als door het scheurtje oogvocht stroomt onder het netvlies ontstaat een netvliesloslating. Dit gaat sneller als iemand het hoofd schudt en langzamer als iemand op bed gaat liggen. Als het netvlies loslaat ontstaat op die plaats een vlek in beeld. Als ook de gele vlek loslaat verdwijnt het scherpe zien.

In de meeste gevallen (>90 procent) ontstaat een netvliesloslating door één of meerdere scheuren in
het netvlies. Heel zelden ontstaat een netvliesloslating zonder een scheur in het netvlies. Dit kan
voorkomen bij inwendige oogontstekingen, vaatafwijkingen of ernstige netvliesafwijkingen bij diabetes
mellitus (suikerziekte).

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

De oorzaak van een netvliesloslating is meestal veroudering van het glasvocht. Door veroudering krimpt het glasvocht en laat het glasvocht los van het netvlies (glasvochtmembraan loslating). Hierbij kan een scheurtje in het netvlies ontstaan. Als door het scheurtje oogvocht stroomt onder het netvlies ontstaat een netvliesloslating. De kans om een netvliesloslating te krijgen is hoger bij oudere mensen, bij mensen die een staaroperatie hebben ondergaan en bij mensen met bijziendheid. Ook een ongeval of een andere aandoening van het oog kan de kans op een netvliesloslating vergroten.

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

Een netvliesloslating kan vastgesteld worden door een oogarts die in het oog kijkt. Met behulp van een lensje en een felle lamp (oogspiegel of spleetlamp) kan het netvlies bekeken worden. Om het netvlies goed in beeld te brengen kan het nodig zijn om een contactglas tegen het oog te plaatsen. Voorafgaand aan dit onderzoek wordt het oog verdoofd met een druppel. Indien het netvlies niet goed te zien is, kan het noodzakelijk zijn om echografie van het oog te verrichten. Of de gele vlek is aangetast kan niet altijd van tevoren worden geconstateerd.

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Een netvliesloslating wordt bijna altijd behandeld met een operatie. Hiervoor zijn twee technieken ontwikkeld: een bandje rond het oog (cerclage en plombe) en een glasvochtoperatie (vitrectomie). Welke techniek wordt gebruikt wordt van tevoren door de chirurg bepaald.

• Vitrectomie in verband met netvliesloslating
• Cerclage en plombe

Vooruitzichten

Gemiddeld genomen lukt het bij 90 procent van de patiënten om het netvlies met één operatie aanliggend te krijgen. In de andere gevallen laat het netvlies toch weer los en zijn vaak meerdere operaties nodig om het netvlies op zijn plaats te houden.

Ook een succesvolle operatie zal vaak niet leiden tot volledig herstel van de gezichtsscherpte, zeker als de gele vlek door de loslating is beschadigd. Het is moeilijk te voorspellen wat de schade zal zijn en in welke mate de gezichtsscherpte zich herstelt. Het herstel gaat langzaam en kan tot een jaar doorgaan.

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Meer informatie

U kunt zelf niets doen om een netvliesloslating te voorkomen. Indien er een netvliesloslating is geconstateerd, krijgt u soms een houdingsadvies van de oogarts. Dit houdt in dat u tot aan de operatie het heel rustig aan moet doen. Soms moet u tot aan de operatie de hele dag plat blijven liggen, waarbij u het hoofd in een bepaalde richting moet houden. Als dit noodzakelijk is, zal de oogarts dit duidelijk met u bespreken. Ook na de operatie geldt veelal een houdingsadvies. 

Polikliniek Oogheelkunde

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Voor uitgebreide informatie over dit ziektebeeld kunt u de patiëntfolder doornemen.

Lees meer in de patiëntfolder

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Oogheelkunde
• Verpleegafdeling Oogheelkunde (D5 west)
• Specialisme Oogheelkunde

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De polikliniek is op werkdagen bereikbaar van 08.00 tot 11.30 uur en tussen 13:00 en 16:00 uur.