Terug

Paraberksyndroom

Patiëntfolder

U krijgt deze informatie omdat bij u het paraberksyndroom is vastgesteld. Hier leggen wij uit wat het paraberksyndroom is en wat de behandeling is.

Wat is een allergie?

Een allergie is een abnormaal sterke reactie van uw afweersysteem op onschadelijke stoffen uit de lucht of uit de voeding. Uw afweersysteem beschouwt deze stoffen ten onrechte als gevaarlijk. 

Na het eten van bepaalde voedingsmiddelen of na contact met boom- en graspollen, katten, honden of huisstofmijt, treedt er in uw lichaam een allergische reactie op. Deze allergische reactie uit zich in verschillende klachten. De eiwitten die deze reactie veroorzaken noemen we allergenen.

De allergische reactie op boom- en graspollen is beter bekend als hooikoorts.

Wat is het paraberksyndroom?

Bij het paraberksyndroom verwart het afweersysteem allergenen in voedingsmiddelen met allergenen in berkenpollen. Daardoor reageert uw lichaam ook allergisch op allergenen in voedingsmiddelen. Dit is een kruisreactie. Van de mensen met een berkenpollenallergie reageert 50 tot 70% ook allergisch op bepaalde soorten fruit, noten en groenten.

Symptomen uitklapper, klik om te openen

De aanwezigheid en de ernst van onderstaande klachten zijn per persoon verschillend. U hebt waarschijnlijk niet alle onderstaande klachten. 

Klachten door boom- en graspollen (hooikoorts): 

  • jeukende en/of rode ogen;
  • jeuk aan de neus, niezen, een loopneus of een verstopte neus.

Klachten door voedingsmiddelen: 

  • jeuk of tinteling in de mond- en keelholte (dit wordt ook wel het orale allergie syndroom genoemd);
  • zwelling van de lippen, tong en/of keel;
  • galbulten;
  • maag-darmklachten (misselijkheid, braken, buikpijn, diarree);
  • ademhalingsproblemen;
  • in enkele gevallen kan het leiden tot bloeddrukdaling en weg raken (anafylactische shock).

Bij het paraberksyndroom zijn ernstige reacties gelukkig zeldzaam. 

Onderzoek & diagnose uitklapper, klik om te openen

Wat is het verschil tussen sensibilisatie en een voedselallergie?

Tijdens uw bezoek aan de polikliniek kan er een huidtest of bloedonderzoek uitgevoerd worden. Er wordt gesproken van sensibilisatie wanneer een of meerdere uitslagen van deze test(en) positief is. De test is positief in de volgende gevallen:  

  • er verschijnt een rode bult bij de huidpriktest; en/of
  • bij het bloedonderzoek worden antistoffen (van het type IgE) gevonden, boven een bepaalde waarde. 

Alleen een positieve test wil nog niet zeggen dat u allergisch bent. Pas wanneer u ook klachten ervaart tijdens of na het eten van het betreffende allergeen, hebt u een voedselallergie. 

Bijvoorbeeld
U wordt getest op een allergie voor appel. Als u appels eet krijgt u geen klachten, maar bij de huidtest met appel ontstaat een dikke, jeukende bult. De test is positief: er is sprake van sensibilisatie. Moet u appels nu vermijden? Het antwoord is nee: wanneer u geen klachten hebt bij het eten van appels, bent u niet allergisch en kunt u appels blijven eten.

Leven met uitklapper, klik om te openen

Kan een allergie veranderen?

Uw allergie kan in de loop van de tijd veranderen; bijvoorbeeld voedingsmiddelen die eerst geen klachten veroorzaakten, doen dat plotseling wel. Ook kunt u bij een verminderde weerstand (bijvoorbeeld verkoudheid of griep) of tijdens het hooikoortsseizoen heftiger reageren op (voedsel)allergenen.

Wat zijn veel voorkomende kruisreacties bij het paraberksyndroom?

Bij het paraberksyndroom veroorzaken appel, perzik en hazelnoot vaak een kruisreactie, maar u kunt ook op andere voedingsmiddelen reageren. Meestal zult u op een paar voedingsmiddelen allergisch reageren. De meest voorkomende voedingsmiddelen die bij mensen met het paraberksyndroom een kruisreactie kunnen veroorzaken, staan in onderstaand overzicht. Indien van toepassing krijgt u van uw diëtist een uitgebreider overzicht. De voedingsmiddelen zijn ingedeeld per plantenfamilie. 

Overzicht van voedingsmiddelen die mogelijk kruisreacties veroorzaken, gerangschikt per plantenfamilie:

Roosfruit (Rosaceae):

  • aardbei, abrikoos, amandel, appel, appelbes, braam, framboos, Japanse wijnbes, kaki (sharonfruit), kers, kweepeer, lijsterbes, mispel, morel, nectarine, peer, perzik, pruim, pimpernel, rozenbottel, sleepruim.

Overige fruitsoorten uit andere plantenfamilies: jackfruit, kiwi, mango, vijg. 

Voorbeelden van fruitsoorten die meestal wel gebruikt kunnen worden:

  • Citrusfruit (sinaasappel, mandarijn, grapefruit), druiven, banaan, passievrucht, blauwe bes. 

Noten:

  • cashewnoot, hazelnoot, kemirinoot, macadamianoot, paranoot, pecannoot, pistachenoot, walnoot.

Nachtschade (Solanacae):

  • aardappel, antroewa, aubergine, cayennepeper, groene peper, lombok (Spaanse peper), paprika, pimento, Piri Piri (rode peper), tomaat.

Schermbloemigen (Umbelliferae):

  • kruiden / specerijen:  
    anijs, bladselderij, dille, engelwortel, kervel, komijn, koriander, kummel, lavas, mirre (rooms kervel), peterselie, venkelzaad, zwartmoeskervel.
  • groenten: 
    bleekselderij, knolselderij, pastinaak, venkel, wortel.

Peulvruchten (Leguminocae):

  • pinda, soja.

Niet alle voedingsmiddelen uit één familie hoeven bij u een allergische reactie te geven. Het kan zijn dat u voor het ene voedingsmiddel wel allergisch bent en voor het andere niet. 

U hoeft alleen die voedingsmiddelen te vermijden die bij u klachten geven.

Advies: Vermijd alleen de voedingsmiddelen die klachten geven.

Kunt u bewerkte voedingsmiddelen eten?

Veel voedingsmiddelen worden bewerkt. Met bewerken bedoelen we bijvoorbeeld koken of bakken. Voorbeelden van bewerkte voedingsmiddelen zijn; aardbeienjam waarbij aardbeien verhit worden, appelmoes waarvoor de appels gekookt worden en appeltaart waarbij de appels gebakken worden. Door de bewerking gaan de allergenen, die de allergische reacties veroorzaken, kapot. Hierdoor vertoont uw lichaam geen allergische reactie op het bewerkte product. U kunt veel bewerkte producten dus eten. 

Advies: Vermijd verse producten die klachten geven; veel bewerkte producten kunt u eten.

De invloed van het bewerken van voedingsmiddelen geldt vooral voor fruit, groenten en soja. Soja verwerkt in producten zoals koekjes en brood geeft meestal geen klachten. Maar sojadranken (zoals sojamelk) en sojatoetjes zijn minder verhit en kunnen daarom wel klachten veroorzaken. Noten en pinda’s zijn ook minder gevoelig voor bewerking. Dit betekent dat in koekjes en chocolade verwerkte noten of pinda’s, bij sommige mensen alsnog een allergische reactie kunnen veroorzaken.

Advies: overleg met uw diëtist als u: 
• twijfelt of bewerkte producten klachten geven; 
• onbewerkte producten (voor het eerst) wilt proberen.

Hoe weet u wat er in voedingsmiddelen zit?

Op het etiket van verpakte voedingsmiddelen moet vermeld staan welke ingrediënten in de voedingsmiddelen verwerkt zijn.

Verpakte voedingsmiddelen; hoe kunt u een etiket lezen?

Op het etiket staan verschillende kopjes. Voor u is de volgende informatie belangrijk:

Ingrediënten

Onder het kopje “Ingrediënten” staat alles wat in een voedingsmiddel verwerkt is. De volgorde van de ingrediënten wordt bepaald door de hoeveelheid van het ingrediënt dat in het voedingsmiddel verwerkt is. Het ingrediënt dat als eerste genoemd wordt, komt het meeste voor in het voedingsmiddel. 

Onder de “Ingrediënten” moeten fabrikanten op verpakte voedingsmiddelen (bijvoorbeeld een pak koekjes of een blik soep) verplicht aangeven of onderstaande allergenen aanwezig zijn in het product: 

  • ei
  • glutenbevattende granen
  • lupine 
  • melk 
  • mosterd 
  • noten 
  • pinda 
  • schaaldieren
  • weekdieren
  • selderij
  • sesamzaad 
  • soja 
  • sulfiet 
  • vis

Het allergeen moet een ander lettertype of kleur hebben (bijvoorbeeld vetgedrukt of met hoofdletters). Onder “Ingrediënten” staat voor u belangrijke informatie, lees daarom altijd de ingrediëntenlijst. 

Advies: Lees altijd de ingrediëntenlijst op het etiket.

Wat zijn verborgen bronnen?

Wanneer een voedingsmiddel wordt verwerkt in een product, is het oorspronkelijke voedingsmiddel niet altijd meer herkenbaar. Dat is een verborgen bron. Voorbeelden hiervan zijn: het verwerken van amandel in spijs en hazelnoot in cruesli. 

Advies:  Het allergeen dat bij u een allergische reactie veroorzaakt kan verwerkt zijn in producten waarin u het niet verwacht. Lees altijd de ingrediëntenlijst op het etiket. 

Allergie informatie

Soms staat er nog een apart kopje met “allergie informatie” op het etiket. Dit vervangt niet de informatie in de ingrediëntenlijst.

Advies: Allergie informatie op een etiket vervangt niet de ingrediëntenlijst. 
Controleer altijd de ingrediëntenlijst. 

Wat zijn sporen?

In dit voorbeeld staat ook het risico op sporen vermeld; “dit product kan sporen van … bevatten”. Sporen zijn onbedoelde allergenen in voedingsmiddelen. Sporen kunnen per ongeluk in een voedingsmiddel terechtkomen wanneer verschillende voedingsmiddelen in dezelfde fabriek gemaakt worden of tijdens de bereiding van verschillende gerechten. 

Bijvoorbeeld: in een fabriek waar biscuitjes en pindakoekjes gemaakt worden, kunnen de biscuitjes sporen van pinda bevatten. Indien u allergisch bent voor pinda, kunt u dus ook allergisch reageren op deze biscuitjes. Vooral van pinda’s en noten zitten vaak sporen in andere producten. 

Vermelding van sporen op de verpakking is niet wettelijk verplicht. De mogelijke aanwezigheid van sporen in een product kan op de volgende manieren vermeld worden op het etiket: 

  • dit product kan sporen bevatten van (….);
  • dit product bevat mogelijk sporen van (….);
  • gemaakt in een bedrijf waar ook (….) worden verwerkt.
Advies: U hoeft alleen sporen te vermijden als u zo heftig reageert op een voedingsmiddel dat een levensbedreigende situatie kan ontstaan.

Onverpakte voedingsmiddelen

Ook voor onverpakte voedingsmiddelen moet informatie over de aanwezigheid van allergenen gegeven worden. Voorbeelden hiervan zijn verse producten zoals brood, kaas en vleeswaren gekocht bij een supermarkt, bakker of slager, en gerechten in restaurants. Op verzoek moet de verkoper kunnen aangeven of een bepaald allergeen verwerkt is in het product/gerecht. Deze informatie mag schriftelijk, maar ook mondeling gegeven worden. 

Advies: Vraag na welke allergenen in het voedingsmiddel aanwezig zijn.

Persoonlijk advies

Afhankelijk van hoe streng uw dieet is, moet u voedingsmiddelen vermijden. Uw diëtist bespreekt met u of u alleen de verse of ook de bewerkte voedingsmiddelen moet vermijden en of u op sporen moet letten. Mocht u toch onverwachts een allergische reactie krijgen, dan kan deze worden behandeld met medicijnen. Als u veel voedingsmiddelen niet meer mag eten, kan het zijn dat u de benodigde voedingstoffen niet meer voldoende krijgt. Uw voeding is dan onvolwaardig. De diëtist adviseert u over een volwaardige voeding. Blijf voedingsmiddelen die geen klachten veroorzaken gewoon eten. Dit voorkomt onnodige tekorten in uw voeding. 

Hebt u nog vragen? Neem dan contact op met uw diëtist of behandelend arts.

Verklarende woordenlijst

Allergenen: eiwitten in de lucht (pollen) of in de voeding die een allergische reactie van het lichaam veroorzaken.

Anafylactische shock: extreme levensbedreigende allergische reactie. 

Kruisreactie: reactie op allergenen die sterk lijken op het allergeen dat de oorspronkelijke allergie veroorzaakt.

Verborgen bron:  wanneer een voedingsmiddel wordt verwerkt in een product, is het oorspronkelijke voedingsmiddel niet altijd meer herkenbaar. 

Sensibilisatie: een positieve uitslag van een huid- of een bloedtest.

Sporen: onbedoelde allergenen in voedingsmiddelen.

Meer informatie

Websites met meer informatie over (voedsel)allergie:

www.voedingscentrum.nl

www.voedselallergie.nl

www.anafylaxis.nl

Zorgkosten uitklapper, klik om te openen

Meer over zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

Hebt u vragen? Neem dan contact met ons op. Voor het maken van een afspraak hebt u een verwijzing nodig van de huisarts of specialist.

Polikliniek Allergologie

088 75 563 31

De polikliniek is op werkdagen bereikbaar van 8.00 - 17.00 uur

Bedankt voor uw reactie!

Heeft deze informatie u geholpen?
Graag horen we van u waarom niet, zodat we onze website kunnen verbeteren.

Werken bij het UMC Utrecht

Contact

Afspraken

Praktisch

umcutrecht.nl maakt gebruik van cookies

Deze website maakt gebruik van cookies Deze website toont video’s van o.a. YouTube. Dergelijke partijen plaatsen cookies (third party cookies). Als u deze cookies niet wilt kunt u dat hier aangeven. Wij plaatsen zelf ook cookies om onze site te verbeteren.

Lees meer over het cookiebeleid

Akkoord Nee, liever niet