Vasculitis

Een vasculitis (meervoud: vasculitiden) is een ontsteking van de wanden van bloedvaten.

Wat is vasculitis?

Vasculitis is een verzamelnaam voor veel verschillende ziekten. Bij sommige vormen van vasculitis worden de grote bloedvaten in het lichaam getroffen. Bij andere vormen zijn het juist de microscopische kleine vaatjes.

De vasculitis kan plaatselijk optreden en beperkt zich dan tot de bloedvaatjes van één orgaan. Wanneer de vasculitis zich op meerdere plaatsen in het lichaam ontwikkeld, spreekt men van systeemvasculitis of systemische vasculitis.

Symptomen uitklapper, klik om te openen

De ziekteverschijnselen hangen af van het type bloedvat dat ontstoken is en de mate waarin de organen zijn aangetast. Symptomen vroeg in de ziekte zijn koorts, verminderde eetlust, gewichtsverlies, spierpijn, gewrichtspijn en nachtzweten. Als u vasculitis heeft, zijn er verhoogde ontstekingswaarden in het bloed aanwezig.

Als de ontsteking van de slagader verergert, kunnen ook de volgende verschijnselen ontstaan:

• verminderde doorbloeding
• minder goed voelbare polsslag
• verschil in bloeddruk van de armen en benen
• ruis over de vernauwde vaten
• soms een scherpe pijn in de ledematen

Andere klachten kunnen zijn:

• hoge bloeddruk door vernauwing van de slagader die de nieren van bloed voorziet
• pijn op de borst door aantasting van de longen
• verschillende neurologische klachten en klachten van ogen door een verstoorde doorbloeding van de hersenen

Soorten vasculitis

Er zijn veel soorten vasculitis. De meest gehanteerde indeling tot nu toe is die waarbij de verschillende vormen worden gegroepeerd naar de grootte van de bloedvaten die aangetast worden.

Ontsteking van de grote bloedvaten

• Reuscelarteritis
• Takayasu arteritis
• Ontsteking van de middelgrote bloedvaten
• Polyarteritis Nodosa (PAN)
• Ziekte van Kawasaki
• Ontsteking van de kleine bloedvaten
• ANCA-geassocieerde vasculitis

ANCA-geassocieerde vasculitis

Sommige vormen van vasculitis kenmerken zich door de aanwezigheid van een bepaald soort antilichamen in het bloed, de ANCA (Anti Neutrofiele Cytoplasma Antilichamen). Dit wordt een ANCA-geassocieerde vasculitis genoemd. ANCA's spelen een belangrijke rol bij het vaststellen of u vasculitis heeft en zo ja welk type, zoals:

• Ziekte van Wegener (WG)
• Churg-Strauss syndroom (CSS)
• Microscopische PolyAngiitis (MPA)
• Niet ANCA-geassocieerde vasculitis
• Henoch-Schönlein purpura
• Essentiële Cryoglobulinemische Vasculitis (ECV)
• Cutane Leucocytoclastische Angiitis (CLA

Er bestaan ook zeldzame ziektes die erg op vasculitis lijken, maar bij slechts een klein aantal patiënten voorkomt:

• Polychondritis Recidivans (PCR)
• Ziekte van Behçet

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

Vasculitis kan voorkomen als een zelfstandige ziekte waarvan de oorzaak onbekend is (primaire vasculitis) of als gevolg van een andere ziekte (secundaire vasculitis).

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

We kunnen vaststellen of u vasculitis hebt met verschillende onderzoeken. Door echografie en metingen van de vaatdoorstroming (doppler-onderzoek) [link] kunnen we de belangrijkste grote slagaders vlakbij het hart in beeld brengen.

Vaak doen we ook een arteriografie. We maken röntgenfoto's nadat bij u contrastmiddel is ingespoten. Zo kunnen we de grote aders in beeld brengen.

Behandeling uitklapper, klik om te openen

De behandeling van vasculitis is langdurig en complex. Het belangrijkste doel is de ziekte zo snel mogelijk tot rust te krijgen met medicijnen. Als de klachten verminderen blijft u meestal wel de medicatie gebruiken. 

De arts schrijft u medicatie voor om het geactiveerde immuunsysteem te onderdrukken en de ontsteking te bestrijden. De meeste patiënten krijgen Prednison en Cyclofosfamide.

Soms krijgt u ook fysiotherapie.

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Meer informatie

De Vasculitis Stichting wil bijdragen aan een snellere diagnose van de ziekte en een betere behandeling van de patiënten met deze ziekte.

Polikliniek Reumatologie en klinische immunologie

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Reumatologie en klinische immunologie

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De polikliniek is op werkdagen bereikbaar van 08.00 - 17.00 uur