Mensen met reumatoïde artritis (RA) krijgen gewoonlijk eerst een behandeling met een conventionele reumaremmer zoals methotrexaat. Meestal werkt die goed. Als die niet aanslaat is er sprake van moeilijk te behandelen RA. Dan zijn er meerdere opties voor een behandeling. Maar wat de beste behandeling is, is niet bekend. Daarom zijn reumatologen  een geneesmiddelenonderzoek gestart waarbij ze de werkzaamheid van het middel tocilizumab vergelijken met dat van prednison bij patiënten. 

In de TOPIRA-studie, waaraan 120 RA-patiënten zullen meedoen, vergelijken onderzoekers de werkzaamheid van twee reumaremmers (prednison en tocilizumab) die in de praktijk worden gebruikt bij patiënten die onvoldoende reageren op conventionele reumaremmers. Deze goed-gecontroleerde studie, die tenminste een jaar zal duren, wordt uitgevoerd in vier Nederlandse zorginstellingen en wordt geleid door Jaap van Laar, hoogleraar reumatologie in het UMC Utrecht.

Beste behandeling

Tocilizumab (kosten € 10.000 per jaar) is een biological, gericht tegen het ontstekingseiwit interleukine 6 (IL-6). Dit eiwit wordt aangemaakt bij ontstekingsprocessen en houdt een ontsteking in stand. Het middel wordt wekelijks via onderhuidse injecties gegeven. Prednison (kosten € 40 per jaar) is een medicijn dat ontstekingsverschijnselen van allerlei ziekten, ook RA, kan remmen en wordt dagelijks gegeven in de vorm van een tablet. 

Beide middelen kunnen gewrichtsontstekingen verminderen en schade aan gewrichten beperken, maar beide kunnen ook bijwerkingen veroorzaken. Het is onbekend of tocilizumab effectiever is dan prednison om RA te onderdrukken. Ook is onbekend of er minder bijwerkingen optreden dan met prednison. Na dit onderzoek hopen de onderzoekers beter te weten welke behandeling het best werkt bij met RA-patiënten die onvoldoende reageren op een conventionele startbehandeling met methotrexaat.

Kosten

Hoofdonderzoeker Jaap van Laar over het belang van deze studie: “Als deze studie aantoont dat het effect van prednison vergelijkbaar is met dat van tocilizumab, kan dit gezien het grote prijsverschil een enorme kostenbesparing opleveren.  Als blijkt dat tocilizumab aanmerkelijk beter werkt, kan dit – ondanks de hogere kosten - het gebruik hiervan voor deze patiënten rechtvaardigen”.

Voor de TOPIRA-studie heeft het geneesmiddelenbedrijf Roche (producent van tocilizumab) € 1 miljoen beschikbaar gesteld (het bedrijf heeft verder geen invloed op de uitvoering, analyse en publicatie van de studie). Ziekenhuizen die deelnemen aan de studie zijn UMC Utrecht, Meander Medisch Centrum in Amersfoort, Medisch Centrum Leeuwarden en Reumazorg ZuidWest Nederland.

Deelnemers gezocht

Voor de TOPIRA studie zijn nog deelnemers nodig. Op de studiepagina is meer informatie te vinden voor potentiële deelnemers.