Beroerte (CVA)

Bij een beroerte of cva wordt de zuurstoftoevoer naar een deel van de hersenen verstoord. Er zijn verschillende soorten beroerten, grofweg te verdelen in infarcten en bloedingen.

Meer over beroerte

Het is belangrijk dat uw hersenen voldoende zuurstof krijgen. Bij een beroerte wordt de zuurstoftoevoer geblokkeerd, waardoor delen van de hersenen afsterven. Beroerten zijn verdeeld in twee soorten:

Herseninfarcten

Bij een herseninfarct is een bloedvat verstopt geraakt, en wordt de zuurstoftoevoer afgekneld. Daardoor sterven delen van de hersenen af. Als de afsluiting van een slagader verschijnselen veroorzaakt die slechts enkele minuten of uren duren, spreken we van een tia (transient ischaemic attack).

De twee belangrijkste oorzaken van een herseninfarct zijn:

Hersenbloedingen

Bij een hersenbloeding is een bloedvat geknapt. Bloedingen kunnen plaatsvinden in het hersenweefsel. Dit zijn intracerebrale bloedingen. Ook kan de bloeding optreden in de hersenvliezen tussen de schedel en de hersenen. Dat heet een subarachnoïdale bloeding (sab).

UMC Utrecht Hersencentrum Beroerte

Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:

Symptomen uitklapper, klik om te openen

Bij een beroerte ontstaan plotselinge uitvalverschijnselen zoals:

• een verlamming
• een gevoelsstoornis
• gedeeltelijke blindheid, oftewel Hemianopsie
• moeite met praten
• problemen met het besturen van een arm of been
• evenwichtsstoornissen
• dubbelzien
• problemen met slikken

In welke mate de verschijnselen optreden, hangt onder andere af van de plek in de hersenen waar de beroerte is opgetreden.

Verschijnselen bij infarct of bloeding

Daarnaast zijn er verschijnselen die verschillen per type beroerte. Zo hebt u bij een herseninfarct meestal een helder bewustzijn. Bij een bloeding hebt u een verminderd bewustzijn. Verder gaat een hersenbloeding vaak gepaard met een plotseling opkomende hoofdpijn. Vooral bij een subarachnoïdale bloeding is die hoofdpijn erg hevig.

Meer informatie over Hemianopsie

In de folder leest u meer over gedeeltelijke blindheid, oftewel Hemianopsie.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

Belangrijke oorzaken van een hersenbloeding zijn het broos worden van kleine slagaders in het hersenweefsel. Dit komt door slagaderverkalking (atherosclerose) door een hoge bloeddruk of door ophoping in de vaatwand van een eiwit. Zeldzamere oorzaken zijn stoornissen in de bloedstolling, en een arterio-veneuze malformatie: een vaatmisvorming waarbij er kortsluiting is tussen slagaders en aders.

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

De meest voorkomende onderzoeken bij de diagnose en behandeling van een beroerte zijn:

• neurologisch onderzoek: Bij het neurologisch onderzoek gaan we de belangrijkste functies van het zenuwstelsel na.
• bloedonderzoek: Voor bloedonderzoek nemen we een of meerdere buisjes bloed af uit een ader.
• mri-scan: Een mri (magnetische resonantie imaging) is een scan die een afbeelding van de hersenen maakt. Een variant op de mri-scan is de fmri, of functionele mri. Hiermee kan de plaats van hersenactiviteit bepaald worden. Dit onderzoek wordt veel gedaan om meer informatie te krijgen over taal.
• monitoring tijdens operatie met EEG en TCD: Bij een EEG of hersenfilmpje kijken we naar de elektrische activiteit van uw hersenen.
• ct-scan: Bij een ct-scan brengen we met behulp van röntgenstraling bijvoorbeeld lichaamsdelen, organen of bloedvaten in beeld.
• duplexonderzoek: Met een duplexonderzoek controleren we de beide halsslagaders van de hals op vernauwingen.
• hartfilmpje (ecg: Met een hartfilmpje kijken we of een hartritmestoornis de oorzaak is van de beroerte.
• angiografie: Een angiografie is een röntgenonderzoek waarbij we de bloedvaten beter kunnen zien.

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Doel van de behandeling

De behandeling bij een beroerte heeft vier doelen:

• beperken van de hersenschade
• voorkomen van een nieuwe beroerte
• herstellen en/of opnieuw aanleren van beschadigde functies (revalideren)
• verbeteren van de kwaliteit van leven

Behandeling op maat

Elke patiënt is anders. Het type beroerte dat u hebt gehad, bepaalt steeds weer uw specifieke behandeling. Bij bloedingen is onze behandeling erop gericht om de bloeding te stoppen en een nieuwe bloeding te voorkomen. Dat kunnen we doen via medicatie of door de zwakke plek in de bloedvaten te verstevigen. Bij een infarct willen we de verstopping van het bloedvat wegnemen en een nieuwe verstopping voorkomen. De behandeling stemmen we volledig af op uw individuele zorgbehoeften.

Revalidatie 

Als we meerdere disciplines moeten inschakelen, bieden we revalidatiebehandeling in het UMC Utrecht aan. We werken dan aan uw herstel en aan verbetering van uw conditie. Er is veel aandacht voor:

• geheugen en concentratie
• vermoeidheid
• terugkeer naar werk
• stemming
• acceptatie

Ook uw familie en andere naasten betrekken we bij de behandeling.

Informatie voor partner of naaste van iemand met hersenletsel

Ben je partner of naaste van iemand met hersenletsel en wil je weten welke hulp er voor jou beschikbaar is? 

Verwerking

Cognitieve revalidatie

Na hersenletsel kunt u problemen hebben met denken. Deze problemen noemen we ook wel cognitieve klachten of cognitieve stoornissen. Veel voorkomende cognitieve klachten zijn problemen met het geheugen en de concentratie. Ook het verwerken van (grote hoeveelheden) informatie kan lastig zijn. Daarnaast kunnen problemen met het plannen en uitvoeren van activiteiten ontstaan.

Cognitieve functies zijn geen spieren die sterker worden door veel te trainen. Het is daarom effectiever om met de cognitieve klachten te leren omgaan.

Dit heet ‘compenseren’. Compenseren betekent dat u taken op een andere manier gaat uitvoeren dan u voorheen gewend was, waarbij u rekening houdt met uw beperkingen. Het behandelteam van de afdeling revalidatie zal u hierover adviseren.

Strategieën

U kunt compenseren door gebruik te maken van strategieën. Strategieën zijn ‘slimme trucs’ die ervoor zorgen dat u minder last hebt van de cognitieve klachten, zoals geheugenproblemen of moeite met plannen. Er zijn twee soorten strategieën:

• interne strategieën
• externe strategieën

Vooruitzichten

Nazorg

Als u na de opname voldoende bent hersteld om naar huis te gaan, vindt er altijd controle plaats op de nazorgpoli. Hier komen aan de orde:

• uitleg over de beroerte
• eventuele vervolgonderzoeken
• medicatiebeleid
• leefstijlrisicofactoren

Voorkomen

Een beroerte is niet volledig te voorkomen. Een gezond leefpatroon draagt wel bij aan een verminderd risico op een beroerte. Denk bijvoorbeeld aan niet roken, matig zijn met alcohol, gezond eten en voldoende bewegen.

Zorgverleners

Algra, A.

Hoogleraar klinisch epidemiologie

Berkelbach van der Sprenkel, J.W.

Neurochirurg, Associate professor

Biessels, G.J. (Geert Jan)

Neuroloog

Borst, G.J. de (Gert Jan)

Hoogleraar vaatchirurgie

Dirks, M.

Neuroloog

Frijns, C.J.M. (Rinie)

Neuroloog

Han, K.S. (Sen)

(Kinder-)neurochirurg

Hazenberg, C.E.V.B. (Stijn)

Vaatchirurg

Kappelle, L.J. (Jaap)

Neuroloog

Kort, G.A.P. de (Gerard)

Radioloog

Lo, T.H. (Rob)

Radioloog

Rinkel, G.J.E. (Gabriel)

Neuroloog

Ruigrok, Y.M. (Ynte)

Vasculair neuroloog

Schaaf, I.C. van der (Irene)

Radioloog

Toorop, R.J. (Raechel)

Vaatchirurg

Vergouwen , M.D.I. (Mervyn)

Vasculair neuroloog

Visser-Meily , J.M.A. (Anne)

Revalidatiearts, medisch teamhoofd, hoogleraar revalidatiegeneeskunde

Vonken, E.P.A. (Evert-Jan)

Radioloog

Worp, H.B. van der (Bart)

Neuroloog, medisch hoofd zorglijn cerebrovasculaire ziekten

Zwan , A. van der

Neurochirurg

Een ongebarsten hersenaneurysma: Wel of niet behandelen?

U kent vast iemand in uw omgeving met een verhaal over een beroerte in de hersenen. Eén vorm van een beroerte is een gebarsten hersenaneurysma met grote gevolgen op iemands leven. Dit ontstaat door een bloeding in de ruimte tussen schedel en hersenen (een subarachnoïdale bloeding) en komt vaak al op jonge leeftijd voor, met helaas een hoge kans op overlijden of blijvende invaliditeit. Drie procent van alle volwassenen heeft een hersenaneurysma. Dat komt neer op 300.000 mensen in Nederland!

Tijdige behandeling van een ongebarsten hersenaneurysma is daarom van levensbelang. Echter, een merendeel van de patiënten blijft onbehandeld, omdat de voordelen van een preventieve behandeling niet opwegen tegen het risico op behandelingscomplicaties. Met dit onderzoek naar een nieuwe behandeling willen onderzoekers van het UMC Utrecht Hersencentrum daar verandering in brengen. Helpt u mee?

Prof. dr. Gabriël Rinkel, hoogleraar neurologie

Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Wij zijn gespecialiseerd in de behandeling van subarachnoïdale bloedingen (sab) en diagnostiek van vaatziekten in de hersenen bij de jongere patiënt (onder de 50 jaar).

Andere aandachtsgebieden zijn:

• directe behandeling van een herseninfarct
• vascular cognitive impairment
• arterio-veneuze malformaties (avm)
• vasculitis
• moyamoya
• carotisstenose
• erfelijke neurovasculaire aandoeningen
• bypassoperaties in de hersenen

Gegarandeerde zorg

We leveren gegarandeerd 24 uur, 7 dagen per week zorg en expertise. Noodzakelijke behandelingen voeren we op korte termijn uit en we voorzien in een multidisciplinair nazorgtraject. De afdeling heeft, als een van de weinige ziekenhuizen in Nederland, een medium-care-unit. Patiënten met een subarachnoïdale bloeding en patiënten bij wie een acute behandeling voor een herseninfarct noodzakelijk is, worden altijd opgenomen. Patiënten met een (mogelijke) tia onderzoeken we binnen 24 uur na aanmelding op een specifieke polikliniek.

Keuzehulp voor partners van patiënten

Om naasten en partners van patiënten met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) te helpen op het gebied van het fysieke en psychosociale welzijn, ontwikkelden therapeuten en revalidatieartsen van het Care4carer-project verschillende communicatiemiddelen zoals de keuzehulp, waarmee de juiste hulp wordt geadviseerd voor partners of naasten van patiënten. De keuzehulp biedt informatie, hulp en ondersteuning op maat. Bijvoorbeeld op het gebied van mentale gezondheid, zingeving, wonen en werk. Ook ontwikkelde het projectteam een infographic en verschillende video’s waarin zorgverleners én partners vertellen over hun ervaringen en hoe de keuzehulp kan helpen.

Zorgverleners vertellen in deze video over de keuzehulp voor partners en naasten van patiënten met niet aangeboren hersenletsel

Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:

Partners van patiënten met niet aangeboren hersenletsel vertellen in deze video over hun ervaringen

Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:

Polikliniek Cerebrovasculaire ziekten (neurologie)

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Cerebrovasculaire ziekten (neurologie)
• Polikliniek Revalidatie
• Verpleegafdeling Cerebrovasculaire ziekten (D3 west)
• Specialisme Neurochirurgie
• Specialisme Neurologie
• Specialisme Revalidatiegeneeskunde

Relevante websites

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

Geopend maandag t/m vrijdag van 8.00 - 17.00 uur.