Mantelcellymfoom (MCL)
Mantelcel lymfoom is een vorm van lymfklierkanker. Het behoort tot de groep van de non-Hodgkin lymfomen. De ziekte ontstaat meestal in een lymfeklier of het beenmerg, maar kan ook ontstaan op andere plaatsen van het lymfestelsel, zoals in de milt of de lever. De lymfoom cellen kunnen zich ook in het bloed bevinden; men spreekt dan van een geleukemiseerd lymfoom.
In Nederland wordt jaarlijks bij ongeveer 100 mensen mantelcel lymfoom vastgesteld. De ziekte komt het meest voor bij oudere mensen; de gemiddelde leeftijd waarop de diagnose wordt gesteld is 68 jaar. De oorzaak van het ontstaan van mantelcel lymfoom is onbekend.
Het mantelcel lymfoom is, op een enkele uitzondering na, niet te genezen. Wel kan na behandeling met chemotherapie de ziekte voor lange tijd weg blijven.
Oorzaken uitklapper, klik om te openen
De oorzaak van het ontstaan van mantelcel lymfoom is onbekend.
Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen
Anamnese
De arts zal de patiënt vragen naar klachten als gewichtsverlies, koorts, nachtzweten, verlies van eetlust en gezwollen lymfeklieren.
Lichamelijk onderzoek
De arts zal onderzoeken of er sprake is van vergrote lymfeklieren en vergroting van milt en lever.
De volgende onderzoeken worden verricht:
- Bloedonderzoek bestaande uit een bloedbeeld (Hb, leukocyten en trombocyten), nierfunctie, leverfunctie. Tevens wordt met behulp van antistoffen gekeken of er zich lymfoomcellen in het bloed bevinden
- Een PET-CT scan
- Lymfeklierbiopt (alleen als sprake is van vergrote lymfklieren)
- Beenmergbiopt
Behandeling uitklapper, klik om te openen
Omdat ieder ziektebeeld uniek is, kan de behandelend arts besluiten af te wijken van de behandeling die hieronder is beschreven.
De keuze voor de behandeling hangt af van de lichamelijk conditie, leeftijd en medische voorgeschiedenis van de patiënt. De behandeling van jonge, fitte mensen bestaat uit een reeks chemokuren gevolgd door een stamceltransplantatie met lichaamseigen stamcellen. Patiënten ouder dan 65 jaar worden alleen met chemotherapie behandeld. Zowel bij jongere als bij oudere patiënten blijft de ziekte na de reeks chemokuren gewoonlijk een aantal jaren weg (gemiddeld 2 tot 5 jaar). Wanneer de ziekte terugkomt kunnen patiënten opnieuw met chemotherapie worden behandeld. Ook kan worden gekozen voor een aantal nieuwe medicijnen, veelal in tabletvorm. In uitzonderlijke gevallen wordt een stamceltransplantatie met stamcellen van een donor toegepast.
Er is geen plaats voor chirurgie. Radiotherapie (bestraling) wordt slechts zelden gebruikt.
Chemotherapie
Er worden bij mantelcel lymfoom altijd combinaties van geneesmiddelen en een antistof (Rituximab) gebruikt, omdat deze middelen de kankercellen op verschillende wijzen aanvallen. Hiervoor zijn verschillende combinaties in omloop, bijvoorbeeld R-CHOP of R-DHAP.
Nieuwe medicijnen
De afgelopen jaren is er een aantal nieuwe medicijnen beschikbaar gekomen die gebruikt kunnen worden voor behandeling van het mantelcel lymfoom, zoals lenalidomide, ibrutinib (beide in pilvorm) of bortezomib (onderhuidse injecties). Deze medicijnen hebben in het algemeen een minder langdurig effect dan chemotherapie en zullen dus meestal niet in eerste instantie aan een patiënt worden voorgeschreven.
Daarnaast beschikt het UMC Utrecht Cancer Center over toegang tot nieuwe medicijnen die nog niet op de markt zijn. Deze medicijnen worden alleen verstrekt als u deel neemt aan een klinisch onderzoek waarin deze medicijnen worden getest. Bespreek met uw hematoloog of u voor deelname aan een klinisch onderzoek in aanmerking komt.
Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen
Meer informatie
Er is zijn verschillende websites met informatie over het mantelcel lymfoom. Wij raden u de volgende websites aan: