Multipel myeloom

Het Multipel Myeloom is een kanker van plasmacellen. Plasmacellen zijn een van de soorten afweercellen van ons lichaam. Bij het Multipel Myeloom groeien en delen de kwaadaardige kankercellen zich op meerdere plekken in het beenmerg. De plasmacellen blijven zich steeds maar delen (ongeremde celdeling). Multipel myeloom wordt ook wel de ziekte van Kahler genoemd.

• Mijn patiënt doorverwijzen

Wat is Multipel Myeloom?

Jaarlijks krijgen ruim 1000 patiënten een Multipel Myeloom. Dat is 10 procent van alle nieuwe patiënten met kanker in het bloed, beenmerg of lymfeklieren. Het merendeel van de patiënten (>80%)  is ouder dan 60 jaar als de diagnose wordt gesteld. Het Multipel Myeloom heeft een voorstadium (“MGUS”) waarbij er geen klachten zijn. Bij sommige patiënten met MGUS kan na jaren een Multipel Myeloom ontstaan.

De meest voorkomende klacht is  pijn aan de botten. Vooral die botten waarin veel beenmerg zit zoals de wervels, bekken, heupen en het borstbeen kunnen ernstig aangetast raken door de ziekte.  Er ontstaat pijn en er kunnen gaten in de botten komen. Hierdoor ontstaan botbreuken en ingezakte wervels. Ook kunnen er gezwellen van plasmacellen gevormd worden die doorgroeien vanuit de wervels naar bijvoorbeeld zenuwwortels. Veel voorkomende andere klachten zijn; bloedarmoede, infecties, te hoog calcium in het bloed, moeheid en slechte werking van de nieren.

Symptomen uitklapper, klik om te openen

De meeste mensen met multipel myeloom hebben in het begin weinig klachten. Maar soms kan het begin ook heftig zijn. Naarmate meer beenmerg aangetast raakt, komen er ook meer ziekteverschijnselen. Denk bijvoorbeeld aan:

• botpijn (vaak in de rug)
• botbreuken
• verhoogde kans op bloedingen (o.a. neus en tandvlees)
• vermoeidheid (veroorzaakt door bloedarmoede)
• infecties (vooral blaasontsteking en luchtweginfecties)
• verminderde eetlust
• dorst en misselijkheid
• nierproblemen
• hartkloppingen en kortademigheid

Als u (sommige van) deze klachten hebt, hoeft u geen multipel myeloom te hebben. Deze verschijnselen komen bij meer ziektes voor. Soms ontdekken we de ziekte ook bij iemand die geen klachten heeft.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

Over de oorzaak van multipel myeloom weten we weinig. Het heeft te maken met afwijkingen in chromosomen. Hoe die afwijkingen ontstaan, weten we nog niet precies.

Verspreiding van de plasmacellen

Multipel myeloom ontstaat op één plaats. Maar het kan zich verspreiden door het hele lichaam. Want overal in het skelet zit beenmerg. Alle delen van het skelet kunnen zijn aangedaan, behalve de voeten en de handen. In zeldzame gevallen kunnen de plasmacellen zich ook verspreiden buiten het beenmerg en het bot, naar andere organen. Bijvoorbeeld naar het hart, de longen of de nieren.

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

We doen in korte tijd alle onderzoeken die nodig zijn om te bepalen of u multipel myeloom hebt.

Bloedonderzoek

Met bloedonderzoek komen we meer te weten over:

• bloedarmoede en bloedgroep
• calciumgehalte
• aanwijzingen voor aangetaste nierfunctie
• aanwezigheid van M-proteïne (‘foute afweerstof’ die kenmerkend is voor multipel myeloom)
• aanwezigheid van het eiwit bèta 2 microglobuline

Urineonderzoek

U verzamelt een heel etmaal alle urine die u uitplast. We onderzoeken of het Bence-Jones eiwit in de urine zit. Dat is een variant op M-proteïne.

Beenmergonderzoek

Met beenmergonderzoek kijken we:

• of het aantal plasmacellen is vergroot
• of er bepaalde bepaalde chromosoomafwijkingen in de plasmacellen aanwezig zijn die van belang zijn voor de prognose

Röntgenonderzoek

Met röntgenonderzoek kijken we of er botaantasting of plekken met botontkalking zijn. Daarnaast maken we met een CT-scan foto's van uw gehele lichaam. Soms vindt nog aanvullend MRI-onderzoek plaats of een zogenaamde PET-scan. De onderzoeken leiden tot een conclusie over uw aandoening. We weten dan of er sprake is van multipel myeloom. Als u lijdt aan de ziekte multipel myeloom, hoort u ook in welk stadium de ziekte zich bevindt.

Sommige patiënten weten al dat zij lijden aan multipel myeloom als zij naar het UMC Utrecht gaan. Bij hen moeten we wel nog onderzoeken:

• welk type plasmacellen is gaan woekeren 
• in welke skeletdelen de ziekte is verspreid
• of er uitzaaiingen zijn naar andere organen

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Bij multipel myeloom zijn verschillende behandelingen mogelijk. Welke behandelingen u ondergaat, is sterk afhankelijk van uw persoonlijke situatie. U bespreekt uw behandelplan altijd met uw arts.

Chemotherapie en stamceltransplantatie

Bij patiënten jonger dan 66 jaar is een behandeling met intensieve chemotherapie en immuuntherapie, met mogelijk daarna stamceltransplantatie de eerste keuze. Bij een stamceltransplantatie krijgt u gezonde cellen in uw bloed. Dat kunnen cellen van u zelf zijn (autologe stamceltransplantatie) of cellen van een donor (allogene stamceltransplantatie). Het overgrote merendeel van de patiënten reageert hier goed op.

Oudere patiënten behandelen we meestal met een combinatie van drie middelen (melfalan, prednison en thalidomide). Deze middelen worden allemaal als pil toegediend. Ook wordt er behandeld met immuuntherapie (vaak in onderzoeksverband).

De meeste mensen reageren goed op de behandeling, waardoor de ziekte gedurende lange tijd weg blijft. Maar met deze behandeling kan de ziekte niet genezen worden. Wanneer de ziekte weer actief wordt, volgt meestal een behandeling met middelen die nog niet eerder gegeven zijn of met dezelfde medicijnen.

Andere behandelingen

Naast chemotherapie is het mogelijk dat u andere, ondersteunende behandelingen krijgt, zoals:

• Bestraling (radiotherapie) voor de behandeling van botproblemen en botpijnen
• Bloedtransfusie, als u bloedarmoede hebt door multipel myeloom
• Operatie voor de behandeling van botproblemen en pijnbestrijding

Myeloompatiënten hebben vaak last van infecties aan de luchtwegen en urinewegen. Met antibiotica worden deze infecties zoveel mogelijk voorkomen en bestreden.

Wetenschappelijk onderzoek

Hovon: behandelingen in studieverband

In het UMC Utrecht behandelen we patiënten vaak in hovon-verband. Hovon is een samenwerkingsverband tussen de meeste Nederlandse en een aantal buitenlandse hematologie-afdelingen. Zij werken gezamenlijk aan wetenschappelijk onderzoek, om de kennis van ziekten en behandelingen te vergroten.

Om de behandeling van acute leukemie verder te verbeteren vindt de behandeling bij voorkeur plaats in studieverband. Dat doen we uiteraard alleen als u daar schrifelijk toestemming voor hebt gegeven. Een behandeling in hovon-verband betekent dat we de standaardbehandeling aanbieden, en dezelfde behandeling, aangevuld met een ander medicijn. Als u meedoet met het wetenschappelijk onderzoek, wordt er geloot of u de standaardbehandeling krijgt of de onderzoeksbehandeling.

Patiënten die niet in studieverband behandeld wilen worden, krijgen de standaardbehandeling.

Naar meedoen aan wetenschappelijk onderzoek

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Meer informatie

Emotionele gevolgen

De boodschap: ‘u hebt kanker’ is vaak verpletterend. Alles is ineens anders: toekomst, gezinsleven, werk, gedachten … Het is logisch dat het evenwicht in uw bestaan verstoord is. En dat dat een tijd duurt, zelfs als u met succes behandeld bent. Veel mensen ondervinden belangrijke steun van hun familie en vrienden. En van hun behandelende arts en verpleegkundigen. Toch is het heel normaal om een beroep te doen op extra ondersteuning buiten uw eigen kring.

Er zijn verschillende vormen van hulp en ondersteuning bij kanker.

Patiëntverhaal Peter

"Deze ziekte heeft me ook iets opgeleverd"

Lees meer

Relevante links

• het informatiedossier Multipel myeloom op de site Kanker.nl
• de patiëntensite van de Nederlandse Vereniging voor Hematologie (NVvH)
• patiëntenorganisatie Hematon

Polikliniek Hematologie (Oncologisch)

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Hematologie (Oncologisch)
• Verpleegafdeling Dagbehandeling hematologie
• Verpleegafdeling Hematologie (B2 oost)

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De afdeling is bereikbaar van 08.00 tot 17.00 uur.