Uveïtis

Uveïtis is een verzamelnaam voor alle inwendige ontstekingen van het oog. Er zijn drie vormen: uveïtis anterior (aan de voorkant), uveïtis intermedia (middenin) en uveïtis posterior (aan de achterkant). Welke vorm u hebt, is afhankelijk van de plaats in het oog waar de ontsteking het hevigst is.Soms is het onderscheid niet goed mogelijk. En er kan ook sprake zijn van een ontsteking in het hele oog (een zogenaamde ‘pan uveïtis’).

Mijn patiënt doorverwijzen

Meer informatie over uveïtis

Uveïtis betekent ontsteking van het vaatvlies van het oog en aanliggende structuren. Hieronder vallen iris, vaatvlies (choroidea), netvlies (retina) en oogzenuw. Uveïtis kan in ernstige gevallen tot slechtziendheid leiden. 

Mensen met uveïtis klagen vaak over een vermindering van het gezichtsvermogen van één of beide ogen. Ze zien wazig, hebben last van zwarte vlekjes of slierten in het beeld. Een aantal patiënten kan het licht niet goed verdragen. Uveïtis kan heel plotseling beginnen met een pijnlijk, rood oog of met geleidelijk waziger zien. Het kan in één oog voorkomen, afwisselend in één van beide ogen of in beide ogen tegelijkertijd.

Het is belangrijk om te weten welke vorm van u uveïtis hebt, omdat elke vorm anders verloopt. De behandeling moet daarop worden afgestemd. Bij een uveïtis zijn de aangrenzende lagen, zoals het netvlies (retina) en de harde oogrok (sclera), meestal ook betrokken bij de ontsteking.

Een gebruikelijke indeling voor uveïtis is de indeling op basis van de plek waar zich de ontsteking in het oog bevindt:

• Uveïtis anterior, waarbij de iris is aangedaan.
• Uveïtis intermediair, waarbij het glasvocht is aangedaan.
• Uveïtis posterior, waarbij het netvlies is aangedaan.
• Panuveïtis, waarbij alle bovenstaande delen aangedaan zijn.

Symptomen uitklapper, klik om te openen

Uveïtis kan met veel verschillende klachten gepaard gaan en soms heeft de patiënt zelf niets gemerkt maar wordt het bij toeval ontdekt door de oogarts.

De meest voorkomende klachten zijn:

• Rood pijnlijk oog (lang niet altijd).
• Lichtschuwheid.
• Tranen.
• Wazig zien.
• Vlekken zien.

Het kan in één oog voorkomen of afwisselend in één van beide ogen. Het kan ook in beide ogen tegelijkertijd voorkomen.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

Er zijn verschillende oorzaken voor een uveïtis. De meest voorkomende oorzaak is een afwijkende reactie van het immuunsysteem, ook wel auto-immuunziekte genoemd. Een andere oorzaak zijn infecties. In veel gevallen is de oorzaak onbekend.

Afwijkende reactie van het immuunsysteem of auto-immuunziekte 

Bij een auto-immuunziekte richt het afweersysteem zich tegen eigen weefsels en in geval van uveïtis tegen het oog. De oorzaak waarom dit gebeurt is in veel gevallen niet bekend. Men denkt dat meerdere factoren nodig zijn om uveïtis te ontwikkelen waaronder een erfelijke aanleg. Bij één derde van de patiënten is uveïtis onderdeel van een auto-immuunziekte waarbij meerdere organen zijn aangedaan zoals sarcoïdose of bepaalde vormen van reuma.

Infectie 

Verschillende infecties kunnen uveïtis veroorzaken. De meest voorkomende infectie is Toxoplasmose. De besmetting met Toxoplasmose in het oog gebeurt vaak al tijdens de zwangerschap maar kan ook op latere leeftijd gebeuren. Risico voor besmetting zijn het eten van rauw vlees en contact met (jonge) katten. Andere verwekkers die uveïtis kunnen veroorzaken zijn onder andere het herpesvirus, waterpokkenvirus, het rode hond virus, tuberculose en geslachtziekten zoals lues en HIV. Infecties met cytomegalovirus ziet men vooral bij patiënten met  verminderde afweer.

Uitleg Uveïtis

Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

Om de oorzaak van uveitis te achterhalen moet een aantal onderzoeken worden verricht.  De arts kijkt eerst welk deel van het oog is aangedaan. Aan de hand van het type uveïtis wordt er bloedonderzoek verricht naar mogelijke oorzaken zoals infecties en auto-immuunziekten. Vaak wordt een röntgenfoto of een CT-scan van de longen gemaakt. Bij verdenking op een infectie wordt er een oogpunctie verricht onder lokale verdoving wat wordt onderzocht in het laboratorium op infecties. 

U kunt te maken krijgen met een aantal onderzoeken, zoals:

• Bloed en urine onderzoek (naar onderliggende oorzaken).
• Gezondheidsvragenlijst.
• Kwaliteit van leven vragenlijst.
• Röntgenfoto van hart en longen (sarcoïdose of tuberculose).
• OCT scan van het netvlies (betrokkenheid van het netvlies).
• Voorste oogkamer punctie (infectie aantonen). Meer informatie over de laboratoriumbepaling
• Contrastfoto’s van het netvlies (FAG) (betrokkenheid van het netvlies).
• Gezichtsveld onderzoek (betrokkenheid van oogzenuw).
• ERG van het netvlies (betrokkenheid van het netvlies).

Wat kunt u zelf doen?

U kunt zelf niet veel doen tegen de afwijkende immuunrespons bij uveïtis. Er zijn geen leefregels voor uveïtis. Wel is uit onderzoek gebleken dat roken de uveïtis kan verergeren. In en kleine groep patiënten ontstaat er verbetering als zij naast de medicatie rust houden. Lezen, televisie kijken, of op de computer werken heeft geen invloed op uveïtis.

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Voor de behandeling van uveïtis is het essentieel om onderscheid te maken tussen infectie en auto-immuunziekte.

Uw arts heeft verschillende mogelijkheden om uveïtis aan te pakken:

Oorzaak wegnemen 

De oorzaak wegnemen kan helaas meestal niet omdat het middel tegen uveïtis er nog niet is. Wel kunnen we de afwijkende immuunrespons onderdrukken met medicatie of de infectie behandelen en het ontstekingsproces tegengaan. Wat de meest geschikte medicijnen voor u zijn, hangt af van uw ziekte. Wanneer de uveïtis onderdeel is van een auto-immuun ziekte kan het zijn dat u in overleg met de oogarts doorverwezen wordt naar een andere medisch specialist voor diagnostiek en eventueel behandeling (reumatoloog, internist, longarts). 

Behandeling met anti-infectieuze middelen. Dit  is afhankelijk van de soort infectie. 

Behandeling met afweeronderdrukkende medicijnen zoals:

• Oogdruppels.
• Injectie met medicijnen bij het oog.
• Klassieke uveïtisremmers die oogartsen gespecialiseerd in uveïtis vaak voorschrijven zijn: Prednison Methotrexaat Mycofenolaat mofetil Myfortic Ciclosporine Azathioprine  
• Biologicals. Deze bestaan geheel of gedeeltelijk uit dierlijk of menselijk eiwit. Het is een nieuwe groep medicijnen die de werking van ontstekingseiwitten of afweercellen in het lichaam remmen. De TNF-a remmers zijn effectief gebleken in de behandeling van uveïtis. Een van deze middelen is voor uveïtis. In speciale gevallen kan de oogarts deze middelen voorschrijven voor uveïtis.

De oogarts probeert de ontsteking bij uveïtis tot rust te brengen om schade aan het gezichtsvermogen te beperken. In het merendeel van de gevallen is dit goed mogelijk met medicatie maar in enkele gevallen ontstaat er toch schade aan het gezichtsvermogen.

Vooruitzichten

Uveïtis is in het merendeel van de gevallen niet te genezen. Acute vormen van uveïtis genezen meestal binnen drie maanden maar er bestaat altijd het risico dat het terug komt. Bij chronische vormen van uveïtis kan de ontsteking na een aantal jaren uitdoven. Het is belangrijk dat er in de jaren met actieve ontsteking geen schade ontstaat aan het gezichtsvermogen. Daar is de behandeling op gericht.

Emotionele gevolgen

De steun van een partner, een vriend of andere naaste is in het dagelijks leven belangrijk. Vraag hen mee bij uw bezoeken aan de oogarts of verpleegkundige. Met zijn tweeën hoort u meer dan in uw eentje.
Het lijkt voor u misschien alsof leven met uveïtis alleen maar inleveren betekent. Wanneer uw gezichtsvermogen tijdelijk of blijvend is aangedaan dan verwijzen wij u graag naar een instantie die u kan helpen bij uw dagelijkse bezigheden. De patiëntengroep uveïtis van de oogvereniging kan u daar ook bij helpen.

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

UMC Utrecht Expertisecentrum voor uveïtis

Voor kinderen en volwassenen met een inwendige oogontsteking is het belangrijk om te weten welke vorm van ontsteking zij hebben, omdat elke vorm anders verloopt. De behandeling wordt daarop afgestemd en is dus per persoon verschillend. Hiervoor kunnen zij terecht in het UMC Utrecht Expertisecentrum voor uveïtis.

Meer informatie

Patiëntenverenigingen/fondsenwervers 

• Er is een vereniging voor mensen met uveïtis die onderdeel is van de oogvereniging. Op de website van de vereniging vindt u informatie over uveïtis en de activiteiten van de ledengroep. 
• De Patiëntengroep Uveïtis geeft voorlichting over de gelijknamige aandoening. 
• Het Oogfonds maakt het mogelijk dat iedereen iets kan doen aan de enorme stijging van blindheid, slechtziendheid en oogaandoeningen in Nederland. Dat doen we met wetenschappelijk onderzoek, voorlichting en projecten op het gebied van toegankelijkheid en bewustwording. 

Polikliniek Oogheelkunde

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Voor uitgebreide informatie over dit ziektebeeld kunt u de patiëntfolder doornemen.

Lees meer in de patiëntfolder

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Oogheelkunde

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De polikliniek is op werkdagen bereikbaar van 08.00 tot 11.30 uur en tussen 13:00 en 16:00 uur.