Lymfeklierkanker: wat is het, oorzaken, symptomen en meer
Wat is lymfeklierkanker? Hoe ontstaat het en wat zijn symptomen? Lees alles over deze aandoening en wanneer het belangrijk is om naar een arts te gaan.
Wat is lymfeklierkanker? uitklapper, klik om te openen
Lymfeklierkanker bestaat uit het Hodgkin Lymfoom en het Non-Hodgkin Lymfoom. Non-Hodgkin lymfoom (NHL) is een vorm van kanker in het lymfestelsel. Kanker ontstaat door ongeremde celdeling, vaak als een gezwel, maar kan ook in vloeibare stoffen zoals bloed en lymfe ontstaan.
Symptomen van lymfeklierkanker uitklapper, klik om te openen
Lymfeklierkanker geeft wel klachten, maar vaak zijn die vrij algemeen. Symptomen die kunnen optreden zijn:
- een niet pijnlijke zwelling in de hals, oksel of lies
- algemene verschijnselen als koortsaanvallen, vermoeidheid, gewichtsverlies, gebrek aan eetlust, nachtelijke zweetaanvallen
- klachten in een orgaan waarin een lymfoom ontstaat door zwelling
Als u deze klachten hebt, betekent dat niet automatisch dat u NHL hebt. Ze kunnen ook veroorzaakt worden door andere aandoeningen.
Oorzaken en risicofactoren van lymfeklierkanker uitklapper, klik om te openen
Van lymfeklierkanker (Non-Hodgkin Lymfoom) is de oorzaak niet bekend. Erfelijkheid speelt niet of nauwelijks een rol.
Wel blijken de volgende groepen mensen een grotere kans te hebben om een Non-Hodgkin lymfoom te krijgen:
- mensen met aangeboren of verworven immunodeficiënties (aandoening waarbij het afweersysteem tekort schiet)
- mensen met infecties met bepaalde virussen of bacteriën
- mensen met auto-immuunaandoeningen
Kun je lymfeklierkanker voorkomen? uitklapper, klik om te openen
De oorzaak van lymfeklierkanker, zoals Hodgkin en Non-Hodgkin Lymfoom, is niet bekend. Daarom weten we niet hoe je lymfeklierkanker kunt voorkomen.
Wie kan lymfeklierkanker krijgen? uitklapper, klik om te openen
Iedereen kan Non-Hodgkin lymfoom (NHL) krijgen. Per jaar krijgen ongeveer 2400 mensen in Nederland te horen dat zij NHL hebben. Het merendeel van de NHL-patiënten is ouder dan 45 jaar. Lymfeklierkanker treft zowel mannen als vrouwen.
Soorten lymfeklierkanker (lymfomen) uitklapper, klik om te openen
Systeemziekte uitklapper, klik om te openen
De lymfeklieren en lymfebanen door het hele lichaam staan met elkaar in contact. Daarom is lymfeklierkanker vaak op meerdere plekken in het lichaam aanwezig. Dit noemen we geen uitzaaiingen, maar een systeemziekte. De behandeling van lymfeklierkanker gebeurt vaak met immuun-chemotherapie. Hierdoor behandelt deze het hele lichaam en worden dus alle aanwezige kankercellen gedood.
Onderzoek lymfeklierkanker uitklapper, klik om te openen
Onderzoeken bij lymfeklierkanker kunnen zijn:
- Biopsie
- CT-scan
- PET-scan
- Beenmergpunctie
- Bloedonderzoek
Gevolgen van lymfeklierkanker uitklapper, klik om te openen
De ziekte kan leiden tot een verzwakt immuunsysteem. Hierdoor wordt het lichaam vatbaarder voor infecties.
Is lymfeklierkanker te genezen? uitklapper, klik om te openen
De kans op genezing van lymfeklierkanker is afhankelijk van een paar factoren. De belangrijkste zijn:
- Is het een snel groeiend of een langzaam groeiend lymfoom?
- In welk stadium is de ziekte bij ontdekking (bevindt de ziekte zich in één gebied in het lichaam, in meerdere gebieden, door het gehele lichaam?)
Een snel groeiende lymfeklierkanker kunnen we meestal genezen. Daarvoor zijn wel intensieve poliklinische behandelingen nodig. Ook een terugkeer (recidief) van de ziekte is vaak goed te behandelen.
De meer traag groeiende lymfeklierkankers zijn juist niet goed te genezen, maar met deze vorm is vaak goed en zeer langdurig te leven. Als er klachten zijn, wordt er behandeld, zodat de klachten verdwijnen. En als de lymfeklierkanker weer langzaam actief wordt en klachten geeft, kan weer behandeld worden. Zo kan dit meer dan tien jaar doorgaan.
Voorspellingen zijn bij NHL heel moeilijk te maken. Deze percentages zijn gemiddelden. Dat betekent dat u het niet zomaar naar uw eigen situatie kunt vertalen. Uw arts bespreekt altijd met u wat u van de toekomst kunt verwachten.
Behandelen van lymfeklierkanker uitklapper, klik om te openen
Er zijn veel verschillende typen NHL. En er zijn veel verschillende omstandigheden, zoals het stadium van de ziekte en uw leeftijd. Daardoor zijn er ook verschillende mogelijkheden om NHL te behandelen.
Uw arts bespreekt met u wat het doel van de behandeling is. Voorbeelden van behandelingen zijn:
- Bestraling (radiotherapie): de kankercellen worden kapot gemaakt met radioactieve straling.
- Chemotherapie: de kankercellen worden kapot gemaakt met medicijnen (cystostatica).
- Stamceltransplantatie bij een zware chemokuur.
Leven met en na lymfeklierkanker uitklapper, klik om te openen
Controles blijven noodzakelijk om terugkeer van de ziekte te voorkomen. Mensen met snel groeiende lymfeklierkanker - bij wie de ziekte twee jaar is weggebleven - kunnen als genezen worden beschouwd. Voor hen zijn geen verdere controles meer nodig.
Uw zorgverleners uitklapper, klik om te openen
Uw team van artsen en verpleegkundigen dat klaarstaat in het UMC Utrecht, is goed op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en de allernieuwste therapieën. Als behandelaars staan we zelf aan de basis van het opstellen van landelijke protocollen en richtlijnen. Met ruime kennis en ervaring organiseren wij ons werk rondom de patiënt.
We behandelen volgens de nieuwste inzichten en werken met geavanceerde apparatuur voor de diagnostiek, cel- en gentherapie en stamceltransplantatie. Zo krijgt u hier uitstekende en moderne medische zorg.
Het hematologie- team:
Kuball, J.H.E.
Internist, Medisch Afdelingshoofd
Minnema, M.C.
Internist-hematoloog
Witte, M.A. de (Moniek)
Internist-hematoloog
Mous, R.
Internist-hematoloog
Rhenen, A. van
Internist-hematoloog
Jak, M. (Margot)
Internist-hematoloog
Oostvogels, R. (Rimke)
Hematoloog
Wagen, L.E. van der
Hematoloog
Hussen-Daenen, L.G.M. van (Laura)
Internist-Hematoloog
Pulles, A.E.
Internist-hematoloog
Janssen, A.
Internist-hematoloog
Buter, MPA, D.E.
Physician Assistant Hematologie
Boer, A. de
Physician Assistant Hematologie
Hennipman - Bikker, J.A.C.
Physician Assistant
Weijer, MANP, R.J. de
Verpleegkundig Specialist
Aarsman, K.M.
Verpleegkundig Specialist
Oudbier, C.W.
Verpleegkundig Specialist
Verschuur, M.M.
Unithoofd
Baars, F.J.A.
Coördinator Dagbehandeling Hematologie
Wetenschappelijk onderzoek lymfeklierkanker uitklapper, klik om te openen
In het UMC Utrecht doen we veel onderzoek naar de oorzaak van verschillende vormen van hematologische kanker. Daarbij kijken we niet alleen hoe de ziekte werkt, maar we gaan veel verder: we willen het beter maken. Daarom zijn we ook medicijnmakers: we ontwikkelen zelf therapieën en medicijnen voor de behandeling van hematologische kanker. Zoals stamceltransplantaties en CAR-T immuunceltherapie voor mensen met lymfeklierkanker, voor wie geen andere behandelopties meer bestaan. Van ‘bench tot bedside’ noemen we dit: het hele traject van medicijnontwikkeling.
Samenwerken met andere ziekenhuizen uitklapper, klik om te openen
Op het gebied van hematologische kanker werkt het UMC Utrecht samen in Oncomid, een netwerk van ziekenhuizen voor oncologische zorg wat betreft diagnostiek en behandeling volgens de nieuwste inzichten. In dit netwerk trekken we daarbij nauw op met artsen uit regionale ziekenhuizen, zoals Tergooi MC, Meander Medisch Centrum, St. Antonius Ziekenhuis en Ziekenhuis Rivierenland.
Zo beslissen Meander-hematologen mee in het UMC Utrecht, vooral bij patiënten die eerder in het Meander zijn gezien. Veel patiënten vinden het fijn en vertrouwd als er een arts bij is die ze al kennen. Bovendien houden de twee andere ziekenhuizen dankzij de samenwerking met ons als academisch centrum hun expertise op een goed niveau.
Internationaal
Het UMC Utrecht is een JACIE geaccrediteerd universitair medisch centrum (UMC) waardoor hier stamceltransplantatie en Chimere Antigeen Receptor (CAR) T-celtherapie mag worden uitgevoerd. Hierbij wordt samengewerkt samen met de EBMT-organisatie en met vele Europese transplantatieziekenhuizen.
Nationaal
In Nederland is maligne hematologie voor volwassenen georganiseerd binnen de stichting Hemato-Oncologie voor Volwassenen Nederland, HOVON. Dit maakt dat nieuwe ontwikkelingen in de zorg voor volwassen patiënten met een hematologische kanker snel kunnen worden toegepast. Dit expertisecentrum heeft een intensieve regionale samenwerking en organiseert diverse symposia voor bijscholing van collega’s.
Meer weten over lymfeklierkanker? uitklapper, klik om te openen
Wilt u meer weten over lymfeklierkanker of heeft u vragen? Neem dan contact op via Mijn UMC Utrecht (uw patiëntportaal). Bent u nog geen patiënt bij ons? U kunt via uw behandelend arts een second opinion aanvragen bij één van onze artsen. Heeft u vragen over dit proces, neem dan contact op met de polikliniek hematologie.
Veelgestelde vragen
Wat is een lymfoom?
Lymfoom verwijst naar een gezwel van het lymfestelsel en is een vorm van kanker. Dit geldt ook voor zowel Hodgkin als Non-Hodgkin lymfomen. Kanker is een overkoepelende term voor meer dan honderd verschillende aandoeningen die één gemeenschappelijke eigenschap hebben: het normale proces van celvernieuwing en deling is ontregeld, wat leidt tot ongecontroleerde celdeling.
Wat is lymfeklierkanker?
Lymfeklierkanker is een vorm van kanker die het lymfestelsel aantast. Het ontstaat wanneer een abnormale lymfekliercel ongecontroleerd begint te groeien. Er zijn twee hoofdgroepen:
- Hodgkinlymfoom
- Non-hodgkinlymfoom
Hoe herken je lymfeklierkanker?
Lymfeklierkanker NHL geeft wel klachten, maar vaak zijn die vrij algemeen. Symptomen die kunnen optreden zijn:
- een zwelling in de hals, oksel of lies
- algemene verschijnselen als koortsaanvallen, vermoeidheid, gewichtsverlies, gebrek aan eetlust, nachtelijke zweetaanvallen
- klachten in een orgaan waarin een lymfoom ontstaat door zwelling
Als u deze klachten hebt, betekent dat niet automatisch dat u NHL hebt. Ze kunnen ook veroorzaakt worden door andere aandoeningen.
Hoe ontstaat lymfeklierkanker?
De oorzaak van lymfeklierkanker is onbekend. Erfelijkheid lijkt nauwelijks een rol te spelen. Bepaalde groepen mensen hebben echter een verhoogd risico op het ontwikkelen van een Non-Hodgkin lymfoom:
- mensen met aangeboren of verworven immunodeficiënties (aandoening waarbij het afweersysteem tekort schiet)
- mensen met infecties met bepaalde virussen of bacteriën
- mensen met auto-immuunaandoeningen
Welk ziekenhuis bij lymfeklierkanker?
De aandoening lymfeklierkanker (Non-Hodgkin Lymfoom) komt weinig voor. Hierdoor zijn er slechts enkele ziekenhuizen met gespecialiseerde kennis en ervaring in NHL, en die wetenschappelijk onderzoek naar deze ziekte uitvoeren. Het UMC Utrecht Cancer Center is een van deze ziekenhuizen en is officieel erkend als expertisecentrum voor NHL. Als patiënt bent u verzekerd van behandeling door een team met uitgebreide kennis en ervaring. U krijgt zorg gebaseerd op de nieuwste inzichten. Daarnaast heeft u de mogelijkheid om deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek, indien uw medische situatie dit toelaat en u dit wenst.
Op welke leeftijd komt lymfeklierkanker voor?
Iedereen kan Non-Hodgkin lymfoom krijgen. Per jaar krijgen ongeveer 2400 mensen in Nederland te horen dat zij NHL hebben. Het merendeel van de NHL-patiënten is ouder dan 45 jaar. Lymfeklierkanker (NHL) treft zowel mannen als vrouwen.
Relevante websites uitklapper, klik om te openen
Hebt u vragen over Hodgkin of Non-Hodgkin Lymfomen? Dit zijn goede informatiebronnen:
- Non-Hodgkinlymfomen op de site Kanker.nl
- HOVON
- de patiëntensite van de Nederlandse Vereniging voor Hematologie (NVvH)
- patiëntenorganisatie Hematon
- patientenorganisatie Hematon Lymfklierkanker
- patiëntenorganisatie Hematon Stamceltransplantatie
BETER-poli voor controle na Hodgkin
Voor controles op de lange termijn bij Hodgkin lymfomen is een aparte poli opgericht: de BETER-poli. Meer informatie hierover vindt u op de website Beter na Hodgkin.
Patiëntenwijzer
Op de site van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) vindt u de Patiëntenwijzer Bloed- en lymfeklierkanker. Dat is een hulp bij het kiezen van een geschikt ziekenhuis.
Bij de Patiëntenwijzer wordt een ziekenhuis specifiek getoetst op kwaliteiten die door patiënten worden aangemerkt als belangrijk. De Patiëntenwijzer combineert ervaringen van patiënten met informatie die de ziekenhuizen aanleveren. Niet iedereen vindt dezelfde dingen belangrijk. U kunt zelf invullen wat uw wensen en voorwaarden zijn. De Patiëntenwijzer geeft dan aan welke ziekenhuizen voldoen aan uw wensen.
Bekijk ook
Contact uitklapper, klik om te openen
Wilt u bij telefonisch contact uw afsprakenkaart met patiëntnummer bij de hand houden?
Polikliniek Hematologie (Oncologisch)
Telefoonnummer: 088 75 576 55
Email adres: poli-hematologie@umcutrecht.nl
De afdeling is bereikbaar van 08.00 tot 17.00 uur.